Informacja zwrotna do pracy ucznia powinna wskazywać na to, co uczeń zrobił dobrze i pokazywać, co i jak ma uczeń poprawić oraz dawać wskazówki do rozwoju.
Te elementy informacji zwrotnej nie są zgodne z praktyką szkolną. Zazwyczaj nauczyciel określa tylko to, co wymaga poprawy.
Jednak bez docenienia mocnych stron pracy ucznia krytyczne uwagi nie zostaną wykorzystane.
Wielu nauczycieli ma trudności z docenianiem. Wychodzą z założenia, że to co uczeń zrobił dobrze, to jest jego obowiązek, dlatego trzeba mu tylko wskazać, to co zrobił źle.
W tym wpisie postaram się przekazać kilka wskazówek do doceniania. Będą one dotyczyły matematyki, ale równie dobrze mogą być wykorzystane na innych przedmiotach.
Dochodzenie do rozwiązania.
W matematyce bardzo ważna jest jasność i logika rozumowania. Nauczyciel dąży do tego, aby uczeń nie podawał samego wyniku, ale aby przedstawił drogę, jaką doszedł do rozwiązania. Jeśli uczeń popełnił błąd, to dzięki przedstawionemu rozumowaniu, nauczyciel może zobaczyć, dlaczego ten błąd został popełniony. Dlatego w informacji zwrotnej powinniśmy doceniać przedstawienie przez ucznia jego rozumowania.
Może to wyglądać w ten sposób:
- Twoje wyjaśnienie pomogło mi zobaczyć, jak przeszedłeś z jednego kroku do następnego.
- Wykres, który narysowałeś, pomógł mi zrozumieć, gdzie popełniłeś błąd.
- Dobrze, że określiłeś na początku niewiadomą, mogłem dzięki temu śledzić twoje rozumowanie.
- To zdanie pomogło mi odnaleźć twoją ostateczną odpowiedź do zadnia.
Takie komentarze doceniają czas, jaki uczniowie poświęcił na wyjaśnienie swojego rozumowania.
Różne rozwiązania
Nauczyciele matematyki przypominają uczniom, że istnieje więcej niż jeden sposób rozwiązania problemu/zadania. Dzięki temu uczniowie mogą odkrywać eleganckie ścieżki rozwiązań. Nauczyciel w swojej informacji zwrotnej może docenić oryginalny sposób rozwiązania zadania i podejścia do problemu. Może wyglądać to tak:
- Ciekawy sposób rozwiązania, nie myślałem o takiej strategii.
- Sprytnie podeszłaś do problemu.
- Podoba mi się sposób, w jaki dostosowałeś pomysł, o którym mówiliśmy, do rozwiązania tego problemu.
Takie komentarze zachęcają uczniów do poszukiwań najbardziej optymalnych rozwiązań i przypominają im o tym, że istnieją różne strategie.
Wytrwałość
Można doceniać uczniów za ich postępy i wytrwałość, to zachęca ich do podejmowania wyzwań.
Oto kilka przykładów tego, jak można podkreślić rozwój i docenić wytrwałość:
- To była żmudna praca, dzięki temu, że utrzymywałaś porządek i trzymałaś się planu udało ci się ją ukończyć.
- Zauważyłem, że miałeś trudność przy końcu rozwiązania, ale ją opanowałeś! Gratuluję Ci wytrwałości.
- Wykonałaś skomplikowane rachunki, doceniam, że ich nie porzuciłaś.
- Gratuję, że zorientowałeś się, że wynik jest nierealistyczny i powtórnie podszedłeś do problemu.
Często uczniowie, którzy napracowali się, ale nie uzyskali prawidłowego wyniku uważają, że nie są dobrymi uczniami. Warto doceniać uczniów za podjęcie wysiłku i wytrwałość.
Zachęta do wyzwań
Kiedy uczniowie osiągają wysoki poziom, to warto zainspirować ich ciekawość i zachęcić do głębszego myślenia.
Oto kilka refleksyjnych komentarzy, które może zrobić nauczyciel:
- Dlaczego wybrałeś tę strategię rozwiązania?
- Jak sprawdziłeś, że masz dobry wynik?
- Czy widzisz inną drogę rozwiązania tego problemu? Jak zapamiętasz połączenie, do których tu nawiązałeś?
- Jak myślisz, co by się stało, gdyby w tym zadaniu zmieniono _____________? Jak wtedy dostosowałbyś swoją strategię?
Te pytania wysyłają uczniowi wiadomość, że nauka nie kończy się na osiągnięciu wyniku. Zadanie może mieć dalszy ciąg i może mieć inne nowatorskie rozwiązania.
Inspiracja artykułem Emmy Chiappetta z 4 stycznia 2022
