Panel uczniów Szkole Podstawowej nr 3. w Mińsku Mazowieckim

W panelu brali udział uczniowie pracujący obecnie z OK zeszytem na lekcjach matematyki lub języka polskiego, rodzice uczniów oraz absolwenci uczęszczający teraz do liceum, w którym nauczyciele nie pracują (na razie) z OK zeszytem. Panel w dniu 11 stycznia 2020 roku prowadziła organizatorka konferencji Joanna Sułek.
Panel był niezwykle ciekawy, warto przeczytać, co sadzą uczniowie o pracy z ocenianiem kształtującym z wykorzystaniem OK zeszytu.

Przeważały doceniania OK zeszytu za:

• uporządkowanie materiału i myśli,
• pomoc w uczeniu się,
• możliwość przygotowania się do sprawdzianów – uczeń wie, czego ma się nauczyć,
• znajomość celów i kryteriów,
• czynnik wpływający na polubienie przedmiotu (matematyki),
• przyczynienia się do dobrej atmosfery na lekcjach,
• „matematyka z OK zeszytem nie jest przytłaczająca”,
• „nie boimy się popełniać błędów”

Rodzice docenili, że mogą zajrzeć do zeszytu, widzą co dziecko umie, a czego jeszcze nie i uważają, że ich dzieci chętniej się uczą i osiągają lepsze wyniki niż bez OK zeszytu. Doceniają porządek, jak i ich dzieci mają w OK zeszycie.
Absolwenci ubolewają, że nie mają już OK zeszytów. Nauczyciele w liceum bardziej stawiają na przekazywanie informacji poprzez wykład. Wspominając pracę z OK zeszytem zauważają, że dzięki OK zeszytowi polubili przedmiot, gdyż wiedzieli, czego mają się nauczyć. Lubili porządek, jaki panował w ich OK zeszytach. Z nostalgią wspominają OK zeszyt, w którym mieli wszystko potrzebne do egzaminu.
Wniosek:
OK zeszyt wprowadza ceniony przez uczniów porządek, pomaga im się uczyć i przygotować do sprawdzianów. To naprawdę dobra rekomendacja.
 
Pytanie 2. Co oznacza OK lekcja i OK system?
Okazało się, że te terminy stworzyli sami uczniowie. Stało się to wtedy, gdy w VII klasie wprowadzono na lekcjach OK zeszyty. Lekcje stały się niezwykłe. Zagościły na nich kubeczki, praca w parach i grupach, patyczki.
Wniosek: Uczniowie patrzą na OK od strony praktycznej. Gadżety pomagają w nauczaniu, ale warto, aby uczniowie wiedzieli, po co je nauczyciel stosuje.
 
Pytanie 3. Który element OK szczególnie pomaga w uczeniu się?
Uczestnicy wypowiadali się po kolei. Największe powodzenie miały kryteria sukcesu. Uczniowie mówili, że dzięki nim wiedzą, czego mają się uczyć i co jest szczególnie ważne.
Następnym często wymienianym elementem były – cele. Doceniano, że dzięki nim wiadomo co będzie na lekcji.
Wymieniano też narzędzia, takie jak: patyczki (każdy może być zapytany), kubeczki (samoocena i nauczyciel dostaje informację).
Pomocne są też próbne sprawdziany, oceniane informacją zwrotną i dopiero po poprawie następuje sprawdzian właściwy, mający wpływ na ocenę stopniem.
Ważna jest też informacja zwrotna, która pokazuje, co już uczeń zrobił dobrze, a co i jak ma poprawić.
Niektórzy doceniali refleksję, choć również uważali, że nie jest ona łatwa do formułowania.
Uczniowie wiążą z OK też pracę uczniów w parach i w grupach.  Dzięki temu, że uczniowie siedzą na lekcjach matematyki w ławkach trzy osobowych, to mogą wzajemnie sobie pomagać i uczyć się od siebie.
Jedna z osób wymieniła jako korzystne zadawanie pytań do lektury, która ma być przeczytana.
Wniosek: Uczniowie bardzo trafnie wymienili, to co w OK pomaga im się uczyć.

1. Cele i kryteria (I strategia OK)
2. Informowania nauczyciela, gdzie są w swoim procesie uczenia się (II strategia OK)

• Informacja zwrotna (III strategia OK)

1. Praca w grupach (IV strategia OK)
2. Refleksja (V strategia OK)

 
Pytanie 4. Czy mieliście obawy przed przystąpieniem do pracy z OK zeszytem?
Właściwie wszystkie osoby nie były na początku przychylne proponowanej zmianie.
Oto kilka wypowiedzi:

• Byłam niezadowolona, bo musiałam zmienić format zeszytu, byłam przyzwyczajona do A5, a tu zaproponowano A4. Ale potem zauważyłam, że większy zeszyt jest lepszy.
• Przez miesiąc byłam zdziwiona i miałam wiele obawa, potem zauważyłam, że to pomaga.
• Na początku pytanie: „A po co mi to?”, ale uczniowie szybko się przyzwyczajają.
• Przekonałam się dopiero po pierwszym sprawdzianie, gdy zauważyłam, że lepiej mi się do niego uczyło.
• Na początku przepisywałam tylko kryteria i nie lubiłam refleksji.
• Za pierwszym razem nie pasowała mi kartka z kryteriami i malowanie w zeszycie, a do refleksji to się do tej pory nie przekonałem.
• Bałem się trochę, ale miałem nadzieję, że to mi pomoże.
• W moim przypadku poszło łatwo i naturalnie. Nie spodziewałam się, że to tak zmieni uczenie się.
• Ja podeszłam entuzjastycznie do tego co Pani Sułek zaproponowała, a też wszystko się potem realizowało, weszło w praktykę.
• Na początku byłam przerażona, ale teraz wiem, że bez tego lekcje nie byłyby takie dobre.

Wniosek. To było niezwykle ważne pytanie. Z odpowiedzi wynika, że uczniowie w przeważającej większości nie chcą zmiany, są jej niepewni, ale też szybko się przyzwyczajają, gdy widza korzyści dla siebie i gdy zapowiedzi się urzeczywistniają w praktyce.
To wskazówka dla nauczycieli rozpoczynających prace z OK zeszytem. Trzeba mieć plan i go realizować, jednocześnie zatrzymywać się na dyskusję, co to daje.
 
Pytanie 5. Pytanie do rodziców: Czy często zaglądacie do OK zeszytów?
Częstość nie ma tu znaczenia. Ważne, że dzieci mówią w domu o lekcjach z OK. Rodzice doceniają indywidualną informację zwrotną, z której można wyczytać wskazówki, jak się uczyć.
Wniosek: Warto włączyć rodziców w OK zeszyt, nawet w wyższych klasach.
Pytanie z sali: Czy można samemu prowadzić OK zeszyt, gdy nauczyciel go nie wprowadza do nauczania?
Z wypowiedzi absolwentów wynika, że jest to trudne. W liceum nauczyciele pracują wykładowo i nie ma czasu na samodzielne tworzenie np. kryteriów.
Ciekawa była wypowiedź jednego z absolwentów, który próbuje na lekcjach języka polskiego tworzyć kryteria sukcesu na podstawie spisu treści. Pewnego razu poprosił o czas, bo nie zdążył z jednym z kryteriów. Nauczycielka zapytała go, co robi, a on wyjaśnił. Kryteria spodobały się nauczycielce, która postanowiła je wprowadzić na swoich lekcjach, a potem nawet rozmawiała o nich z innymi nauczycielami w pokoju nauczycielskim.
Inna absolwentka po wypowiedzi kolegi powiedziała, że może porozmawia ze swoją panie od polskiego.
Wniosek. To daje obraz, że OK jest zaraźliwe i te „zarazki” mogą przenosić nie tylko nauczyciele pomiędzy sobą, ale też uczniowie. Znane są przypadki, gdy sami uczniowie proszą np. nauczyciela fizyki, aby śladem lekcji matematyki prowadził OK zeszyt z uczniami.