Kryteria sukcesu razem z uczniami

Temat: Ich bin krank. (Jestem chory)

Przez kilka lekcji  trenowałam z uczniami umiejętności, o których wiedziałam, że będą potrzebne do osiągnięcia celu nadrzędnego na następnych lekcjach.

Moim celem  nadrzędnym było, aby uczniowie potrafili zapytać innych o samopoczucie i powiedzieć, co ich osobiście boli. Przez kilka lekcji uczniowie uczyli się nazw części ciała, wyrażania bólu i pytania o samopoczucie i zaprosiłam ich do określenia kryteriów sukcesu – co da im poczucie sukcesu. Priorytetem dla mnie była konwersacja. Nawet jeśli nie uda się uczniom od razu  określić kryteriów sukcesu, to dialog na ten temat już  weryfikuje propozycje i ustawia je w odpowiedniej kolejności.

Moi uczniowie do celu: Potrafię zapytać o samopoczucie i powiedzieć co mnie boli ułożyli następujące kryteria:

1. potrafię zapytać o samopoczucie

2. znam nazwy części ciała

3. korzystam ze słówka „-schmerzen”, np. Kopfschmerzen

Przedstawiam uczniom schemat zamiany jednostek szybkości z km/h na m/s. Proszę uczniów o wyjaśnienie krok po kroku, co należy zrobić, aby szybkość wyrażoną w km/h przeliczyć na m/s oraz wytłumaczyć dlaczego tak należy postąpić. Uczniowie tłumaczą, że należy pomnożyć przez 1000 bo 1 kilometr to 1000 m oraz podzielić przez 3600 s, ponieważ 1 godzina to 3600 s.

klasa VII , temat : Kubizm – Pablo Picasso inspiracją do portretu.
Zadaniem dla uczniów było wykonanie portretu w stylu kubistycznym. Ustaliłam kryteria sukcesu z uczniami wykorzystując strategię „drabiny”. Przed przystąpieniem do wykonania zadania uczniowie narysowali drabinę i na poszczególnych szczeblach wpisywali ustalone wspólnie, kryteria zaczynając od podstawowych do ważniejszych:

· zgodność z założeniami kubizmu,

· estetyka pracy (staranność wykonania)

· kompozycja (odpowiednie rozplanowanie na kartce),

· poprawność wykorzystania narzędzi i materiałów plastycznych,

Każdy z uczniów mógł dopisać dodatkowe, wymyślone przez siebie, kryterium, które chciał spełnić np. jeden z uczniów dopisał na dodatkowym szczeblu: „Własny pomysł, czyli – brak kopiowania pomysłu znanych malarzy kubistycznych” inny ,,kreatywność”.  Wpisanie przez uczniów własnego kryterium stanowi również element samooceny, który jest bardzo ważny. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest wspólna oceny prac z uczniami.

Dzięki takiemu podejściu i obrazowej formie przedstawienia kryteriów sukcesu,  uczniowie mogli wykazać się aktywnością i efektywnie uczestniczyć w procesie oceniania kształtującego.

Kryteria w oparciu o film.

Cel zajęć: Dowiem się jak wyglądała sprawa polska podczas I wojny światowej

Prezentacja filmu. Uczniowie oglądając film tworzą kryteria sukcesu. Po obejrzeniu filmu  pracują w parach, konsultują  i wspólnie  dopracowują kryteria.

Kryteria ułożone przez uczniów: – wersja końcowa:

1.     wyjaśniam dlaczego powołano Legiony Polskie

2.     przedstawiam obietnice złożone Polakom w Akcie 5 listopada

3.     analizuję treść orędzia prezydenta Wilsona, szczególnie pkt 13

4.     wymieniam postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie polskiej

Zadanie: Narysuj obwód składający się z woltomierza, amperomierza, dwóch oporników połączonych szeregowo, źródła napięcia. Oblicz opór zastępczy tak połączonych oporników.

Przedstawiłam uczniom prawidłowe rozwiązanie zadania i poprosiłam ich o utworzenie kryteriów sukcesu do tego przykładu. Oto przykłady kryteriów sformułowanych przez uczniów.

Propozycje kryteriów jednego ucznia:

– potrafisz włączyć amperomierz do obwodu,

– potrafisz włączyć woltomierz do obwodu,

– znasz wzór na opór zastępczy w połączeniu szeregowym,

– umiesz posłużyć się tym wzorem,

– umiesz obliczyć opór zastępczy,

– umiesz sformułować odpowiedź.

Propozycje kryteriów drugiego ucznia:

– znasz wzór na obliczenie oporu zastępczego w połączeniu szeregowym,

– wiesz, jak narysować obwód składający się ze: źródła napięcia, amperomierza, woltomierza oraz dwóch oporników,

– wiesz, że amperomierz podłącza się szeregowo a woltomierz równolegle,

– umiesz obliczyć opór zastępczy w połączeniu szeregowym,

– potrafisz napisać odpowiedź do zadania.

Jeden z uczniów podał jeszcze jedno przydatne kryterium: umiem wychwycić z tekstu przydatne informacje.

Uczniowie proponowali kryteria , a potem ustalaliśmy wspólne kryteria do zadania. Uczniowie posługiwali tymi kryteriami przy rozwiazywaniu zadań z tego tematu.  Dostosowywali je do nauki zdalnej.

Uczniowie pracują w grupach. Każda grupa otrzymuje pracę – np. zaproszenie na przyjęcie urodzinowe (może być list, ogłoszenie, zadanie tekstowe czy inny tekst). Każde zaproszenie ma inną treść, brakuje znaczących elementów zaproszenia lub większość treści jest zbędna itp. Grupa ma wyznaczony czas – np. 5 min na szybką dyskusję na temat zaproszenia. Dyskusja toczy się wokół treści zaproszenia, czy wszystko wiemy, czy możemy iść na przyjęcie i czuć się bezpiecznie. Po tym czasie jedna osoba z grupy prezentuje swoje wnioski z dyskusji podsumowując czy zaproszenie, które miała grupa, jest dla nas zrozumiałe, jasne, czy przyjmujemy je czy eliminujemy. Ważne by każda grupa przedstawiła swoje stanowisko. Wspólnie wyłapujemy co jest nam potrzebne, jeśli chcemy kogoś zaprosić na przyjęcie i wyłaniamy kryteria do zaproszenia.

Temat:  Obwody elektryczne.

Montuję obwód elektryczny, w którym błędnie włączam do obwodu amperomierz i woltomierz. Proszę ucznia, żeby sprawdził, czy to jest prawidłowe połączenie, jeżeli nie to proszę o wyjaśnienie – dlaczego i jak prawidłowo połączyć te elementy obwodu.

Od pewnego czasu zaczęłam dawać moim uczniom możliwość wyboru kryteriów z podanego przeze mnie zestawu. Ten sposób wypróbowałam jw pracy metodą projektu, w pracy grupowej, indywidualnej i z całą klasą. Za każdym razem dało się odczuć ogromne zaangażowanie uczniów oraz ich samokontrolę w czasie realizacji zadań. Wybór sprawia, że uczeń utożsamia się z kryteriami i staje się odpowiedzialny za wykonanie pracy. Zestaw kryteriów dzielę na części. Uczeń z każdej części wybiera jedno lub więcej kryteriów, ale wie, że osiągnięcie celu wiąże się z wykonaniem, co najmniej jednego kryterium z każdej części. Staram się, by w każdym zestawie znalazły się kryteria, które jest w stanie wykonać uczeń ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi.

Przykład;

Temat; Wiosna tuż, tuż.

Cel: Opowiadam o wiosennych zmianach zachodzących w przyrodzie.

Zestawy kryteriów:

1.     Wokół daty pierwszego dnia wiosny kalendarzowej

• Wypiszę 5 zmian związanych z pogodą, jakie zauważyłem w czasie spaceru w  parku.
• Wyjaśnię, jaka jest różnica między nazwami – wiosna kalendarzowa a wiosna astronomiczna.
• Podam daty pierwszego dnia wiosny kalendarzowej i wiosny astronomicznej.

3.     Zilustruję przysłowie „W marcu jak w garncu” i omówię swoją pracę.

• Sformułuję notatkę (co najmniej trzy zdania) na temat przysłowia „W marcu jak w garncu”.
• Opiszę słownie lub pisemnie zmiany pogodowe zachodzące w marcu.
• Narysuję trzy obrazki obraujace pogodę w marcu.

Celem lekcji było: Powtórzę wiadomości o częściach zdania.

Uczniowie na podstawie zdobytych na poprzednich lekcjach wiadomości podawali propozycje kryteriów sukcesu. W drodze dyskusji wybrane zostały następujące kryteria sukcesu:
– wymieniam części zdania,
– znam pytania (okolicznika, dopełnienia, orzeczenia, przydawki podmiotu),
– wskazuję w zdaniu części zdania,
– sporządzam wykres zdania pojedynczego,
– wymieniam rodzaje podmiotu i wskazuję go (podmiot) w zdaniu.

Kryteria te zostały zastosowane podczas sprawdzianu.

Sposób polega na zadaniu uczniom pytań na początku lekcji:

·       Co….? ; Dlaczego…?; Czyli czego chcemy się dowiedzieć.?; Jak…?;  W jaki sposób chcę się tego dowiedzieć, co jest mi potrzebne?.

Na tej podstawie odpowiedzi uczniów wyłaniane są cele i kryteria, które służą nauczycielowi do zaplanowania lekcji z uwzględnieniem potrzeb uczniów.

Uwielbiam takie lekcje, na których uczniowie sami tworzą kryteria. Zanim jednak dzieci rozpoczną tworzenie swoich własnych nacobezu do lekcji, potrzebują sporo czasu na proces nauczenia się korzystania z gotowych kryteriów podawanych wcześniej przeze mnie. Nasz sposób pracy wykracza poza powyżej opisane strategie. Ja określiłabym go „Wspólnym planowaniem”. Dlaczego?

Przede wszystkim dlatego, że praca z kryteriami do lekcji tworzonymi przez uczniów w naszym wydaniu wiąże się z przekazaniem uczniom odpowiedzialności również za cały przebieg tej lekcji. Nie wyobrażam sobie sytuacji, w której uczniowie utworzyliby kryteria sukcesu, a później cała lekcja potoczyłaby się jednak zgodnie z moim wcześniejszym scenariuszem. Dlatego – kiedy wiem, że dzieci są na to gotowe – pytam je po podaniu celu lekcji o to, czego potrzebują, aby się tego nauczyć. Dzieci wspólnie opracowują kryteria, które według nich doprowadzą je do wskazanego celu. Czasami potrzebują drobnej pomocy, ale staram się, aby było jej jak najmniej, bo błędy są tak samo uczące, jak sukcesy. Aby pokazać to na przykładzie posłużę się lekcją przygotowującą do dyktanda sprawdzającego pisownię „nie” z różnymi częściami mowy. Uczniowie po dość krótkiej dyskusji wybrali sposoby i ćwiczenia, które im się najbardziej sprawdzają, i które według nich najlepiej pomogą im się do tego wyzwania przygotować. Ustalili, że potrzebują przypomnieć sobie wszystkie zasady, zapisać je (każdy po swojemu) i przećwiczyć ich stosowanie. I tak powstały konkretne zapisy nacobezu, które później niemal w całości udało się zrealizować.

Oto ich kryteria:

1.     Znam zasady ortograficzne na temat pisowni łącznej i rozłącznej cząstki „nie”, wymienię minimum 5.

2.     Potrafię opracować tekst z lukami, zawierający minimum 5 miejsc do wypełnienia.

3.     Potrafię wypełnić prawidłowo wraz z kolega lub koleżanką test z lukami przygotowany przez inną parę.

4.     Umiem dokonać samooceny popełnionych przez siebie błędów.

Lekcja – co niesamowite – toczyła się niemal „sama”. Kryteria sukcesu wyznaczały plan lekcji. Uczniowie wspaniale pracowali, pilnowali siebie i innych, czuwali, aby wszystko przebiegało zgodnie z planem. Cieszę się, widząc jak dużo w uczniach zmienia systematyczna praca ze świadomością tego, co i dlaczego robią. Staram się takie lekcje organizować cyklicznie i zauważyłam, że u mnie bardziej sprawdzają się na samodzielne planowanie kryteriów takie lekcje, podczas których uczniowie korzystają z wcześniejszej wiedzy i doświadczeń z podobnych tematów. Ale oczywiście każdy nauczyciel może wypracować swoje własne sposoby, skuteczne konkretnie dla jego uczniów. Na pewno jednak samodzielna praca z kryteriami jest procesem, w którym z jednej strony należy uczniom towarzyszyć, a drugiej uzbroić się w cierpliwość i spokojnie poczekać na jego efekty. Ja z całą odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że ta determinacja się opłaca.

Przedstawiam uczniom cel działania na najbliższy okres: Pomoc dziecku cierpiącemu na nieuleczalną chorobę i potrzebującemu środków na rehabilitację.

Wspólnie z uczniami opracowaliśmy kryterium sukcesu :

Zebranie przy pomocy członków samorządu środków, od co najmniej 10 osób  (dowolnej kwoty), na leczenie  dziecka potrzebującego.

Na tej podstawie opracowaliśmy plan:

·       przygotowanie przedstawienia – inscenizacja bajki

·       zaproszenie rodziców i innych chętnych mieszkańców naszej miejscowości  wykonanie plakatów i rozmieszczenie ich w różnych miejscach

·       zbiórka środków podczas prezentacji bajki ( dowolne kwoty)

·       przesłanie środków na konto fundacji