Wirtualne rozmowy nigdy nie będą tak dobre, jak rozmowy podczas spotkania na żywo. Wartość rozmowy online zależy od tego, jak szybko powstanie środowisko, w którym ludzie czują się wystarczająco komfortowo, aby brać szczery i zaangażowany udział. Czynnikiem kluczowym jest poczucie bezpieczeństwa.
Każdy uczestnik rozmowy ocenia, na ile bezpieczne jest wyrażanie własnych opinii i myśli, zadawanie pytań i ryzykowanie popełniania błędów. Ludzie muszą czuć, że nie będą osądzani i oceniani, za to, czym się podzielą. Ponadto, muszą ufać, że prowadzący spotkanie chce pomóc i nie zamierza wywierać presji. Te kilka zdań dotyczyło spotkań online, ale tak samo jest aktualne dla lekcji online z uczniami.
W sytuacji lekcji rzeczywistych w klasie szkolnej zdarza się, że bezpieczeństwo nie jest zachowane. Uczniowie boją się oceny, osądzenia przez nauczyciela i przez innych uczniów. Jeśli taka atmosfera zostanie przeniesiona na grunt lekcji online, to te lekcje będą stracone.
Po pierwsze – w czasie kryzysu i niepewności, kiedy ludzie doświadczają wysokiego poziomu strachu i wątpliwości, jeszcze trudniej jest zaufać i czuć się bezpiecznie.
Po drugie – bardzo łatwo jest wycofać się z aktywnego uczestniczenia w lekcji online, znacznie łatwiej niż w rzeczywistej lekcji. Nauczyciel może nawet nie zauważyć, że niektórzy uczniowie zajmują się czymś innym lub tylko markują uczestnictwo w lekcji. Dlatego tak ważne jest stworzenie przez nauczyciela atmosfery bezpieczeństwa, która umożliwia uczniom uczestnictwo i korzystanie z lekcji online.
Na poczucie bezpieczeństwa i komfortu wpływają też warunki zewnętrzne, na które nauczyciel też może mieć wpływ. Warto zadbać o to, co prezentujemy uczniom na ekranie, oświetlenie, kolory, estetyka wnętrza itp.
Oto pięć rad dla nauczycieli.
Zaczniemy od prostej wskazówki:
- Widok ekranu.
Ubierz się tak, jak w zwykły dzień pracy w szkole. Zadbaj o to, aby to, co widzą uczniowie w twoim pokoju nie było bałaganem. Zadbaj o estetykę prezentacji, którą uczniom wyświetlasz. Komputer ustaw tak, aby światło padało na twoją twarz, w przeciwnym razie będziesz w cieniu, a wtedy wzrasta poczucie zagrożenia u uczniów. W czasie lekcji patrz w kamerę, aby uczniowie czuli, że jesteś z nimi.
Wycisz telefon, a nawet powiadomienia w telefonie i na komputerze. Upewnij się, że twoje zwierzęta domowe nie będą zakłócać lekcji.
- Emocje
Postaraj się oddalić problemy, które towarzyszą twojemu życiu. Nie da się tego zrobić w 100%, gdyż przeważnie uczniowie wyczuwają stres, który emanuje z nauczyciela. Jednak trzeba spróbować nie zajmować się problemami w czasie trwania lekcji.
Aby uwolnić napięcie z ciała, możesz wziąć kilka mocnych oddechów i pomyśleć o trosce, jaką obdarzasz swoich uczniów. Jeśli w czasie lekcji coś cię zdenerwuje, to warto o tym uczniom powiedzieć, a nie uznawać, że sami się domyślą. Rozmowa oparta o wyjaśnienie tego, co czujemy, daje przeważnie dobre rezultaty.
- Zaciekawienie
Uczniom potrzebny jest nauczyciel, który interesuje się nimi. Zapytaj, jak się czują, co wydarzyło się tego dnia, co ich zainteresowało, a co zasmuciło itp. To nie jest czas stracony. Dzięki niemu uczniowie będą chętniej się uczyć i odpowiadać na twoje propozycje.
- Parafraza
Dzięki parafrazowaniu wypowiedzi uczniów, dajesz im poczucie, że ich słuchasz i że to, co mówią jest ważne. Parafraza pomaga uporządkować swoje myśli i czuć się zauważonym oraz cenionym. Możesz użyć formy: „Janku, czy dobrze cię zrozumiałem, że.” lub „Marysiu powiedziałaś, że…, to bardzo ciekawe stwierdzenie” lub „Czy to, co wydaje się ci się najważniejsze, to… „.
- Troska
Nie jest łatwo okazywać troskę uczniom podczas lekcji online. Dużo łatwiej jest powiedzieć, czego nie należy robić: nie przerywać uczniowi wypowiedzi, nie popędzać go, nie oceniać, nie radzić, co ma zrobić.
Głównie słuchać – wtedy troska sama się objawia.
Inspiracja artykułem Marcia Reynolds
