Sprawdzać klasówki do końca życia

Napisał do mnie jeden z nauczycieli: „N a u c z y c i e l  –  jakie to słowo! Patetyczne, mocne, pociągające i przyciągające, a zarazem, jak każde wielkie pojęcie, bywa trywializowane, profanowane.”
Zamyśliłam się. Nauczyciel to jednak magiczny zawód.  Z jednej strony nadal niedoceniany, a  z drugiej, z tak wielkim potencjałem, że może nadać sens życiu niejednego człowieka.
Kilka lat temu przyznanie się do bycia nauczycielem nie było dobrze widziane. Można było się spotkać z reakcją: A to co, już do niczego innego się nadawałaś?
Sytuacja na szczęście zmienia się i to na lepsze! Prestiż naszego zawodu rośnie.

Czasami jednak spotykać można jeszcze dawne podejście. Właśnie wczoraj przeczytałam w Wysokich Obcasach (19 lutego 2011 NR 7 (610)) wypowiedź jednej z czytelniczek: „Moja przyjaciółka Ania, lat 29, nauczycielka historii i WOS-u […] od pewnego czasu zdradza wszakże oznaki zaniepokojenia, które powolutku zaczyna przypominać frustrację. Chciałaby coś zmienić. Nie jest bowiem przekonana, że chce sprawdzać klasówki do końca życia.”
Jakoś smutno mi się zrobiło, że zawód nauczyciela to – „sprawdzanie klasówek do końca życia”. Może ja jestem jakiś inny egzemplarz, ale zawsze pasjonowało mnie sprawdzanie klasówek moich uczniów, bo to był sprawdzian dla mnie, na ile mi się udała moja praca. Przecież klasówki to końcowy etap nauczania, wcześniej jest samo nauczanie, które można wykonywać na setki sposobów, starać się dotrzeć do każdego ucznia, być dla niego wsparciem i przewodnikiem. Kto inny, oprócz nauczyciela, może mieć takie namaszczenie?
Kto może mieć taka wypłatę (często odroczoną) jak nauczyciel? Moi wychowankowie zaprosili mnie na koncert swojego zespołu muzycznego. Trochę się krępowałam, bo to disco polo i na dodatek słoń mi na ucho już w dzieciństwie nadepnął. Tak przy okazji, przez cały okres kształcenia nie miałam ani jednej lekcji muzyki, może w tym tkwi ten słoń? Było świetnie, spotkałam wielu moich byłych uczniów, ale też uczniów z mojej szkoły, których nie uczyłam. Poznawali mnie, wymieniali wiadomości i  po prostu chcieli pogadać! Czy  w jakimś innym zawodzie może dostać taką nagrodę? Nauczyciel, który potrafi zauważyć ucznia, być dla niego wsparciem, staje się ważną osobą dla wychowanka nawet na całe życie. Dzieje się tak dlatego, że my nauczyciele mamy dostęp do człowieka, gdy jest on w bardzo specyficznym okresie życia, gdy kształtują się jego poglądy, gdy zawiązują się przyjaźnie na cale życie, gdy musi podjąć najważniejsze decyzje. To cudowny dar, że młodzi ludzie dopuszczają nas do swojego życia i że możemy być pomocni. Nie wiem, czy któryś inny zawód jest tak obdarowany. Może duchowny, ale tylko w stosunku do osób wierzących. Może lekarz, ale tylko dla osób dotkniętych chorobą. Trzeba tylko  umieć zobaczyć ten podarunek od losu. Byłoby świetnie, gdyby wróżka mogła nam pokazać przyszłość, a w niej naszego Jasia z IV b, który zostaje wielkim pisarzem albo Marysię z IIa na studiach w Londynie. Niestety,  nie widzimy przyszłości, więc często nie mamy szansy na zobaczenie wypłaty, która jest odroczona w czasie,  a nawet mamy poczucie, że nagrody nie ma. Jednak pamiętajmy, że nasi uczniowie za chwilę staną się pełnymi obywatelami, rodzicami, politykami, ważnymi urzędnikami, od których zależy nasza przyszłość. Może to, że pochyliliśmy się kiedyś nad Jasiem z IV b, teraz owocuje tym, że ma on większe poczucie własnej wartości, odwagę podejmowania decyzji, które może nas też będą dotyczyć? Czy może być lepsza wypłata?
Strasznie mi przykro, gdy nauczyciele i inni obywatele nie widzą misji i ważności tego zawodu. Dlatego boli mnie takie: „sprawdzać klasówki do końca życia”.
To jest bardzo wyczerpujący zawód, łatwo się „wypalić”. Trzeba temu przeciwdziałać, ale nie poprzez tak zwany relaks i odcięcie się, raczej przez zauważenie piękna tego zawodu, poświęcenie się dla innych i radości z ich życia. Spotykam się z wołaniem o pomoc: Jestem wypalona, ten zawód mnie zżera, dajcie mi szkolenie, terapię. Obawiam się, że takiej terapii nie ma. Jedyne rozwiązanie to zaangażować się w pracę, w kontakty z uczniami i wspólne dowartościowywanie swojej pracy w gronie innych nauczycieli. Próbujmy nowych metod nauczania, dyskutujmy nad zmianami i efektami, dzielmy się doświadczeniem, przeżywajmy wspólnie porażki (nierozerwalnie związane z zawodem), doskonalmy warsztat pracy. Nikt nam za to nie zapłaci? Racja. Ale może dzięki temu uda nam się nie wypalić i dostać wypłatę po latach pracy, gdy spotkamy szczęśliwego absolwenta.