Jak wcześnie do szkoły?

Również wiążę nadreprezentację Żydów wśród elit z systemem żydowskich szkół, ale nie jestem pewien, czy to jest kwestia wieku.
Chedery – jak zauważyłeś – w przypadku czterolatków łączą przedszkole ze szkołą. One od zawsze realizowały postulat „wyrównywania szans”. Rzeczywiście każde dziecko – chciało, czy nie chciało, a i rodzice nie mieli tu wiele do powiedzenia – dostawało standard obowiązujący we wspólnocie. Myślę, że poziom rzeczywistego wykształcenia osiągany przez Żydów był funkcją powszechności dość intensywnej edukacji, która prawdopodobnie stała wyżej od tej poza żydowskimi wspólnotami, czy gettami. W chederach uczono bardzo specyficznego „czytania ze zrozumieniem” i to było w pewnym sensie dość podobne do szkół protestanckich. Dałoby się być może sformułować podobne spostrzeżenie – tradycyjne wykształcenie protestanckie również bywało i bywa lepsze od katolickiego – „sola scriptura” wymusza bowiem uważne studia. W sumie dzieci z tych szkół nieźle znają sporą objętościowo i momentami trudną książkę, której inne dzieci nie znają – a co więcej, są wytrenowane w rozbieraniu jej na kawałki z rozmaitością znaczeń, karkołomną czasem sztuką interpretacji itd. To jest naprawdę niezły trening.
Natomiast wiek. Oglądałem żydowskie szkoły i wspólnotę chasydzką w Nowym Jorku – gdzie zresztą Polska (Greenpoint) graniczy z Izraelem (Williamsburg), dając interesujące okazje do obserwacji. Oba getta są równie paskudne i oba podobnie nędzne (przynajmniej tak było 20 lat temu, kiedy je oglądałem). Polskie dzieci chodziły do kiepskich szkół publicznych i raczej się nie uczyły. Żydowskie dzieci chodziły do chederu, który stał być może na lepszym poziomie (trudno porównywać, bo to skrajnie różne rzeczywistości) od szkół w sąsiedztwie, ale rządziły w nim poglądy dość ograniczonego rabina. Żydowskie dzieci się uczyły. Szczerze mówiąc, przy całym moim filosemityzmie, z trudem znosiłem widok tych dzieciaków umundurowanych ciężko na czarno w najgorsze upały itd. Była tam na przykład wyraźnie widoczna nadreprezentacja dzieci w okularkach – stąd wiem, że dzieci uczyły się rzeczywiście. Kiedy się na to patrzyło, miało się ochotę – daję słowo – zakazać praktyk w rodzaju chederu, obowiązkowego ubioru itd., jako zabobonnych i szkodliwych.
Zapewne żydowskie dzieci miały lepszy start edukacyjny niż polskie, ale efektów nie widziałem, spacerując po jednym i drugim getcie.
Sam nie mam zdania na temat pożądanego z zasady wieku rozpoczęcia nauki. W polskiej rzeczywistości nie mam jednak wątpliwości – im później, tym lepiej.

Naprawdę.
To jest gen recesywny, działający w najprostszy mendlowski sposób. Ja mam go po ojcu i babci ze strony matki…
W połączeniu z innym genem jest odpowiedzialny też za reumatyzm. Pewna lekarka zrobiła kiedyś z tego połączenia działania genów habilitację między innymi na moim drzewie genealogicznym i badaniom DNA mnie i mojej rodziny.
Ale genetyczne uwarunkowanie krótkowzroczności było znane już dużo dawniej. Jest bardzo silnie uwarunkowane rasowo: zauważ, że krótkowzroczność jest bardzo częsta wśród Azjatów (w Japonii najsilniej — około połowy populacji), mniej częsta wśród Europejczyków i niemal nie występuje wśród Murzynów. Wśród europejskich Żydów jest znacznie częstsza, niż wśród aryjczyków.
(tylko nie zróbcie ze mnie rasisty…)

Odróżniam przedszkole od szkoły i mówimy o szkole, a nie o przedszkolu. Dlatego biję na alarm. Właśnie przeczytałam, że SLD będzie w tej sprawie protestować. Mam nadzieję, że opinia publiczna zablokuję tę bzdurę. D

No to uściśliliśmy temat: czy lepiej przechodzić świnkę w wieku 7 czy 15 lat?
Nadal twierdzę, że tę, trwającą 12 lat, chorobę wieku dziecięcego najlepiej przejść jak najwcześniej.
Mam głębokie przekonanie, że lepiej pójść na uniwersytet w wieku 17 niż 19 lat. A by tak się stało — trzeba zacząć w wieku 5 a nie 7.
Powtórzę — ten argument nie dotyczy dzieci, które zakończą edukację na poziomie zawodówki i technikum, po czym prawo nie pozwoli im pójść do pracy.
Uważam też, że jest to sprawa bardzo indywidualna. Są dzieci, które w wieku 4 lat czytają i piszą, a sa takie, dla których w wieku 7 lat jest to duża trudność. Pomysł MEN nie oznacza, że ktokolwiek będzie musiał posyłać 5-latka do szkoły. Oznacza tylko, że rodzice, którzy uznają, że ich dziecko jest wystarczająco do tego dojrzałe (a potwierdzi to państwowe badanie) będą mogli je posłać. Dotyczyć to będzie w najlepszym razie kilku procent 5-latków i to tych, mających najbardziej świadomych i odpowiedzialnych rodziców.

Moim zdaniem nie trzeba iść do szkoły w wieku 5 lat, by trafić na studia w wieku lat 17. Decyzja o przyjęciu na studia w takim wieku jest z pewnością mniej ryzykowna niż decyzja o przyjęciu do szkoły w wieku lat 5. Nie wiem, dlaczego uczelnie miałyby tego nie robić – znam takie przypadki z głębokiej komuny. Albo chociaż takie, że przyjęty dopiero co student trafiał od razu na drugi, czy trzeci rok (koledze z mojej klasy coś takiego się przytrafiło). Jeśli dzisiaj uniwersytety tego nie robią, to źle to świadczy o nich i to niezależnie od przepisów, na które się mogą powoływać.
W opinie psychologów o „gotowości” kompletnie nie wierzę, podobnie jak Danusia. Jestem już całkiem dużym chłopcem, szkoły kończyłem jeszcze za Gierka, a – wyobraźcie sobie – do dzisiaj pamiętam własną ocenę „gotowości” i rozmowy, które tam prowadziłem, a które były tak debilne, że je aż zapamiętałem. Jeśli MEN łaskawie pozwala przyjąć do szkoły dzieci pięcioletnie, może równie łaskawie pozwoli iść do szkoły dziewięciolatkom i dla nich zorganizuje rok wyrównawczy. Z punktu widzenia szkolnych programów nic by się nie stało. Prawnie to też jest możliwe, konstytucja mówi o obowiązku do 18 roku życia, dolnej granicy nie określając.