Kiedy uczniowie jasno rozumieją, jakie są oczekiwania w stosunku do nich, to osiągają lepsze wyniki w nauce.
Mamy kilka wskazówek, jak informować uczniów o oczekiwaniach: Kryteria sukcesu, wzorcowa praca, określanie zasad, tabele oceniania, klarowność oczekiwań.
- Kryteria sukcesu – do lekcji, do zadania edukacyjnego, ale też do działu. Należy się upewnić, że uczniowie rozumieją je właściwie i przekazać je przed wykonaniem przez nich pracy.
Czasami możliwe jest określanie kryteriów do lekcji lub tematu nie na początku ale na końcu lekcji. Można wtedy po zapoznaniu uczniów z tematem razem z nimi określić, co było ważnego, co należy umieć i zapamiętać.
- Technika – wzorcowej pracy. Nauczyciel może przed poleceniem wykonania zadania pokazać uczniom przykładową dobrze wykonaną pracę i na jej podstawie wraz z uczniami określić warunki, które czynią pracę dobrą. Taka wzorcową pracę nauczyciel może przygotować sam lub przedstawić dobrą pracę wykonaną przez ucznia w poprzednich latach. Dzięki tej technice uczniowie widzą i wiedzą, jakie są oczekiwania w stosunku do ich pracy.
- Określenie zasad. Na przykład zasad pracy w grupie. Uczniowie zasad współpracy w grupie muszą się nauczyć, aby wiedzieć, które są pomocne. Zasady te można wypracować wspólnie z uczniami, wywiesić w klasie szkolnej i przy każdej okazji współpracy w grupach odwoływać się do nich. Określenie zasad może dotyczyć również innych aktywności uczniów. Jeśli uczniowie będą je znali i rozumieli, to zwiększymy szanse, że będą je stosować.
- Tabele oceniania. Nauczyciel może określić kryteria sukcesu do swego przedmiotu, które będą obowiązywać przez cały rok lub semestr. Przed każdym zadaniem lub sprawdzianem nauczyciel może przypomnieć zapisane w rubrykach kryteria sukcesu i przedyskutować z uczniami, jak one odnoszą się do danego zadania.
- Klarowność oczekiwań. Jeśli nauczyciel przekazuje uczniom swoje oczekiwania i jest przekonany, że zrobił to w zrozumiały sposób, to czasami może się mylić. Uczniowie mogą interpretować je po swojemu. Aby temu zapobiec można zapytać niektórych uczniów, jak rozumieją oczekiwania, czyli jak będzie wyglądała dobrze wykonana przez nich praca. Może to być okazja do ujednolicenia wyobrażeń uczniów.
Określenie oczekiwań stwarza warunki do widocznego uczenia się, które według profesora Johna Hattiego jest niezbędnym warunkiem dla efektywnego uczenia się uczniów. Zachęcam do czytania książki tego autora w języku polskim wydanej przez Centrum Edukacji Obywatelskiej pt. Widoczne uczenie się uczniów dla nauczycieli.
