Sposób, w jaki rozpoczynamy lekcje jest kluczem do zaangażowanie uczniów.
Podstawowa sprawa, to pomoc uczniom w powiązaniu tego, co już wiedzą, z tym, czego się nauczą. Badania pokazują, że takie „nawiązanie” pomaga usprawnić naukę uczniów, zwłaszcza tych z ograniczoną wiedzą ogólną. Od lat zwracają na uwagę miedzy innymi tacy edukatorzy jak: Bloom, 1976; Hattie, 1992; Marzano, 2019.
W tym wpisie jak możemy skutecznie nawiązywać?
Może Wam się wydawać że uczniowie nic nie wiedzą z nowego tematu. Mylicie się, na pewno z czymś go kojarzą i na tym warto bazować. Kiedyś moje uczennice napisały poemat o logarytmach, a jeszcze nie za bardzo wiedziały, o co w nich chodzi.
- Przynęta.
Polega na pomocy uczniom w weryfikacji ich błędnych przekonań. błędne przekonania na temat tego, czego będą nauczani.
Nauczyciel wcześniej zastanawia się jakie błędne przekonania mogą mieć uczniowie, a następnie przygotowuje quiz – Prawda/Fałsz, w którym wszystkie stwierdzenia wydają się prawdopodobne, ale wszystkie są fałszywe. Nauczyciel wyjawia uczniom, że stwierdzenia były sformułowane niedokładne, tak, że można je różnie rozumieć. Zachęca uczniów, aby w trakcie lekcji dowiadywali się więcej o każdym z błędnych przekonań i na koniec zweryfikowali pytania z quizu.
Dzięki „przynęcie” uczniowie sięgają do tego, co już wiedzą albo do tego, co im się wydaje, że wiedzą.
- Haczyki informacyjne. Są to aktywności mające na celu wzbudzenie zainteresowania uczniów pojęciami/umiejętnościami, których należy się nauczyć. Najlepiej, gdy nauczyciel opracują krótką historyjkę, pokaże film, nagranie, obraz i do nich przygotuje intrygujące pytanie.
Przy nauczaniu procentów może to być np. własne doświadczenie polegające na kupowaniu w sklepie czegoś na przecenie i zadanie pytania uczniom – w którym sklepie byłby to bardziej opłacalny zakup. W ten sposób sięgamy do doświadczenia uczniów, którzy kiedyś zastanawiali się w sklepie, co im się bardziej opłaca kupić.
Haczykami informacyjnymi, które propaguje ocenianie kształtujące, są pytania kluczowe, takie pytania które zainteresują uczniów poszukiwaniem odpowiedzi na zadane pytanie.
- Pojęcia w kategoriach. Często potrzebujemy sposobu, aby pomóc uczniom zapoznać się z ważnymi nowymi terminami, pojęciami i koncepcjami związanymi z tematem.
Nauczyciel przedstawia uczniom najważniejsze słownictwo/terminy potrzebne na lekcji oraz jasno i zwięźle wyjaśnienie każde słowo. Prosi uczniów o posortowanie ich na kategorie, które mają dla nich sens. Uczniowie dzielą się swoimi podziałami z resztą uczniów i je uzasadniają.
Na koniec lekcji uczniowie ponownie sortują/wyjaśniają terminy.
Widziałam kiedyś świetną pomoc dydaktyczną Montessori. Były to różne bryły, różnej wielkości, koloru, kształtu. Zadanie dla uczniów polegało na ustawienie brył w kategoriach, które sami uczniowie ustala. Kategoryzowanie jest świetną metodą w nauczaniu.
- Nurkowanie
Jak sama nazwa wskazuje, ta strategia polega na szybkim zagłębianiu w temat. Cztery sposoby na nurkowanie:
► Szybka powtórka
Nauczyciel prosi uczniów, aby przywołali z pamięci to, czego się ostatnio dowiedzieli na dany temat lub wcześniej poznali i omówili to w parach, a na koniec zaprezentowali na forum klasy. Dzięki temu łatwiej jest budować nową wiedzę.
► Szybkie quizy
Nauczyciel poleca uczniom rozwiązać krótki quiz. Pytania powinny mieć prostą formę, nie zawierać zbyt wielu odpowiedzi, i bez pytań podchwytliwych. Chodzi o to, aby przywołać wiedzę z ostatniej lekcji. Dobrze sprawdzają się narzędzia technologiczne typy Kahoot, Google Forms i inne.
► Aktywności wizualne
Polegają na zachęceniu uczniów do zaangażowania się poprzez przedstawienie wykresu, grafiki itp. Nauczyciel pyta uczniów o powiazanie z tym, co już uczniowie wiedzą i zachęca ich do przewidzenia tego, o czym będzie lekcja.
► Ankieta
Przed lekcją lub na koniec poprzedniej lekcji nauczyciel przeprowadza ankietę na temat tego, co uczniowie już wiedzą na planowany temat. Pozwala to nauczycielowi zacząć temat w odpowiednim miejscu i nawiązać do wiedzy uczniów.
Można wyświetlić wyniki ankiety i zachęcić uczniów do tego, aby formułowali pytania dotyczące nowego tematu.
Walkę ze zniechęceniem i brakiem zainteresowania uczniów można wygrać, jeśli będziemy starali się, aby pierwsze minuty zajęć były wypełnione doświadczeniami mającymi na celu wzbudzenie zainteresowania uczniów, aktywizację ich wcześniejszej wiedzy, dobrą zabawę i przygotowanie ich do całodziennej nauki.
Korzystałam z artykułu Curtisa Chandlera opublikowanym na portalu Edutopia.
