Czy w naszej szkole jest dobry klimat? Jak się o tym przekonać?
Najlepiej o tym rozmawiać w jak najszerszym gronie. Dyrektor może zapytać nauczycieli w ankiecie lub rozmowie:
- Co z tego, co robię pomaga Ci nauczać?
- Co mógłbym zrobić inaczej?
Podobne pytania może zadać nauczyciel uczniom:
- Co z tego, co robię pomaga Ci uczyć?
- Co mógłbym zrobić inaczej?
W ten sposób można uzyskać informację, co działa dobrze i co należy kultywować, a co można ewentualnie zmienić. Pytania zostały zaproponowane przez Jacka Strzemiecznego na Studiach Półdyplomach Liderów Oświaty. Zostały wypróbowane i zostały uznane za bardzo dobrą metodę pozyskania opinii nauczycieli i uczniów.
Najlepiej, gdy szkoła na stale zajmuje się pozyskiwaniem informacji i jej wykorzystaniem. Można zawiązać w szkole specjalny zespół, który może czuwać nad poprawianiem klimatu w szkole. Zdaniem autora artykułu z którego korzystam warto ustalić cykliczne daty spotkań zespołu i zaprosić do niej przedstawicieli różnych grup nauczycielskich.
Na początku roku, gdy wszyscy mają jeszcze wiele energii i nadziei, warto już zawiązać taki zespół. Trudniej będzie zacząć wtedy, gdy rok się zacznie i przytoczą nas problemy dnia powszedniego.
Zespół może zdecydować o pozyskiwaniu opinii też od rodziców uczniów. Jednak najważniejsze jest, co szkoła zrobi z pozyskaną informacją. Nie powinna służyć rozliczaniu dyrektora i nauczycieli. Powinna być to anonimowa ewaluacja sytuacji w szkole, a płynące z niej wnioski powinny posłużyć do planowania zmian.
Poniżej 4 kroki do oceny klimatu w szkole
- Badanie stanu początkowego
Trzeba dokonać przeglądu tego, co szkoła robi obecnie, aby poprawić klimat w szkole. Pomocne mogą być pytania powyższe do nauczycieli i uczniów. Bez diagnozy wstępnej wszelkie pomysły mogą okazać się niepotrzebne, a przynajmniej nietrafione.
- Analiza wyników badania stanu obecnego
Analizy najlepiej dokonać poprzez odniesienie się do potrzeb, jakie stoją za wskazówkami zawartymi w opiniach.
Wnioski z przeprowadzanych ankiet i wywiadów powinno się przedstawić w kilku kategoriach, takich jak na przykład: nowe lub proponowane inicjatywy; zasady dotyczące zachowania, wychowania i dyscypliny; sposób organizowania imprez szkolnych; ocenianie i nagradzanie uczniów i nauczycieli; możliwości wsparcia nauczycieli, opieka ze strony dyrekcji itp. Kategorie powinny być opracowane przez zespół zajmujący się klimatem i wynikać z odpowiedzi w ankietach.
Podstawowym pytaniem, które warto sobie zadać to:
- Jak potrzeba stoi za deklarowaną opinią?
- Co do tej pory było robione w danej sprawie i co warto utrzymać i co nowego wprowadzić?
- Kto i jak mógłby zadbać o to, aby ta potrzeba mogła być spełniona, o ile jest w ogóle taka możliwość.
- Kto powinien być odpowiedzialny za wprowadzenie zmiany?
- Jak planowane zmiany mają się do innych zmian związanych z dobrym klimatem w szkole?
- Przedstawienie propozycji zmian społeczności szkolnej i uzyskanie jej akceptacji co do zapowiedzianych zmian.
- Monitorowanie procesu
Wyznaczenie osób, które będą monitorować wprowadzenie zmian. Trzeba tez zaplanować sposoby świętowania sukcesu. Ważne, aby zapewnić tym osobom czas i miejsce na podzielenie się z innymi zainteresowanymi efektami wprowadzanych zmian.
Podstawą jest jednak to, że osoby ankietowane, czy pytane o opinie, widzą, że jest ona brana pod uwagę i dzięki niej mogą w szkole zajść zmiany. Nie oznacza to, że każde żądanie czy sugestia mają być spełnione, ale trzeba również poinformować, dlaczego nie jest to możliwe.
Korzystałam z artykułu profesora psychologii Maurice J. Eliasa
