Dla produktywnej, zdrowej społeczności szkolnej bardzo ważne jest, aby nauczyciele czuli, że ich potrzeby są zaspokajane — lub przynajmniej traktowane poważnie. Przed początkiem roku szkolnego na portalu edukacyjnym Edutopia ukazał się artykuł ze wskazówkami dla dyrektorów. Kiedy ten portal zapytał nauczycieli, co mogą zrobić dyrektorzy, aby nauczyciele poczuli się widziani i słyszani, otrzymali wiele odpowiedzi. Na tej podstawie sformułowano 9 wskazówek.
Wskazówki odnoszą się tylko do takich potrzeb nauczycieli, których zaspokojenie leży w możliwościach dyrektorów.
- ODEJMOWANIE
Może się wydawać, że postęp oznacza dodanie czegoś, np. większej liczby spotkań, kolejnych celów i narzędzi technicznych, nowych inicjatyw, jednak odejmowanie jest często bardziej korzystne. Odejmowanie zwalnia czas i energię nauczycieli, aby mogli skupić się na tym, co naprawdę jest ważne.
Warto wspólnie zastanowić się, co należy wyeliminować.
Lepiej wyznaczać mniejsze, krótkoterminowe cele niż planować duże inicjatywy. Osiąganie okresowych celów zwiększa motywację i pozytywne nastawienie ludzi do pracy.
- MIERZENIE
Nie można naprawić tego, o czym się nie wie. Dlatego warto, aby dyrektor przeprowadzał indywidualne spotkania i anonimowe ankiety, zbierające informację i identyfikujące problemy, zanim się one zaognią.
Na Studiach Podyplomowych Liderów Oświaty (SPLO) Jacek Strzemieczny zaproponował ankietę złożoną z dwóch pytań:
- Co z tego co robię pomaga ci w pracy w szkole?
- Co mógłbym robić inaczej?
Wyniki takiej ankiety, mogą dać informacje, co warto nadal robić, a co zmienić. W ten sposób można się dowiedzieć o sytuacji w szkole i przygotować się na nadchodzące wyzwania.
- MNIEJ BAŁAGANU NA SPOTKANIACH
Zapracowani nauczyciele bardzo nie lubią zbędnych spotkań. Konieczny jest program spotkania, jego cele i kryteria sukcesu. Spotkania mające na celu przekazanie informacji można przenieść na wymianę listów i maili. Można zmienić częstość spotkań, ale przede wszystkim ich organizację, aby nauczyciele czuli, że zebranie było potrzebne i coś wniosło do ich pracy.
- SZACUNEK DLA KOMPETENCJI NAUCZYCIELI
Nauczyciele w szkole są najlepiej przygotowani do zrozumienia potrzeb swoich uczniów, dlatego trzeba pytać nauczycieli o ich opinię. Warto razem z nauczycielami podejmować decyzje, albo jeśli to niemożliwe, informować ich jakie i dlaczego decyzje zostały podjęte. Lepiej zasięgnąć opinii nauczycieli zanim się coś się postanowi. Warto wyjaśnić, dlaczego sugestie zostały zaakceptowane lub odrzucone. Nie można zaakceptować każdego pomysłu, który się pojawia, ale zbieranie opinii personelu daje możliwość bycia bardziej skutecznym i traktować nauczycieli z szacunkiem.
- PODSTAWOWE POTRZEBY
Nauczyciele potrzebują czasu na pójście do toalety, na wypicie herbaty itp. Trzeba tak ustalić harmonogram dnia, aby podstawowe potrzeby nauczycieli były zaspokojone. Trzeba też opracować procedurę przejęcia opieki nad klasą, gdy nauczyciel musi koniecznie wyjść z sali, mogą to być SMS lub telefony lub dobrze zaplanowane przerwy.
- CZAS NA PLANOWANIE
Jedną z największych skarg od nauczycieli jest brak czasu na planowanie lekcji. W USA nauczyciele pracują zwykle od 8 do 15 i w tym czasie powinni mieć czas na przygotowanie lekcji w szkole. Jednak nauczyciele skarżą się, że nie mają tego czasu, gdyż wyznaczane im są inne zadnia.
W Polsce nauczyciel sam musi zadbać o czas na przygotowanie się do lekcji, ale może to zrobić poza szkołą.
- NAUCZYCIEL MA PRAWO DO ODPOCZYNKU
Jak wynika z badań coraz bardziej zaciera się granica między życiem zawodowym a prywatnym nauczycieli. Nauczyciele otrzymują wiele maili, na które czują się zobowiązani odpowiedzieć. Maile i SMS-y o dziwnych porach mogą sprawić, że nauczyciele poczują się, jakby dyżurowali 24 godziny na dobę. Powinna być wprowadzona w szkole zasada, kiedy można wysyłać maile i SMS. Poza tym czasem nauczyciel może ich nie odbierać i nie odpowiadać.
- OPIEKA POZA SZKOLNA
Dyrektor może rozważyć zaopiekowanie się nauczycielami również poza lekcjami. Mogą to być nieodpłatne zajęcia jogi, klub siatkarski, zajęcia z uważności, wspólne wyjazdy, a też opieka psychologa, gdy jest potrzebna.
- WIĘCEJ ZAUFANIA
Wszystkim potrzebne jest zaufanie i mniej kontroli. Dopóki nauczyciele wykonują swoją pracę dobrze, niepotrzebna jest kontrola. Warto rozmawiać z nauczycielami o trudnościach, na które natrafiają, zamiast rozliczać ich z popełnianych błędów.
Korzystałam z artykułu Daniela Leonarda
https://www.edutopia.org/article/9-ways-for-schools-to-honor-teacher-needs-this-year
