W tym wpisie przedstawię cztery wskazówki Michaela Linsina, który od lat zajmuje się tym, jak zarządzać klasą i prowadzi stronę internetową Smart Classroom Management
Zanim jednak do nich przejdę, chciałam podkreślić, że najważniejsze są dobre relacje, one pozwalają na wycofanie się z błędnych decyzji i działają jak balsam na trudne sytuacje. Dla mnie osobiście (gdy byłam nauczycielka i dyrektorką szkoły) najważniejsze były właśnie relacje, chciałam z moją klasą/szkołą tworzyć jedną drużynę i to się sprawdziło.
klucz 1: Plan
Można działać bez planu, czekać co przyniesie sytuacja, ale znacznie lepiej być przygotowanym i mieć cel. Ten plan powinien być znany i akceptowany przez uczniów. Często dzieje się tak, że nauczyciel ustawia siebie w pozycji – ja wiem, co trzeba robić, a wy powinniście za mną podążać. To nie jest dobra strategia.
Szkoła jest miejscem, gdzie uczniowie spędzają 1/3 dnia i jeśli bez uwzględnienia ich głosu, każemy im coś robić, to to jest droga do buntu lub do zobojętnienia.
O opinię uczniów można pytać w każdej sprawie. Nie ma obowiązku oddawać decyzji w ręce uczniów, ale warto ją z nimi skonsultować. Chodzi o to, aby uczniowie widzieli, że ich zdanie się liczy.
Warto przedstawić uczniom plan nauczania, czego będą się uczyć, jakie są wymagania, jak mogą być oceniani itp.. i wysłuchać ich opinii na ten temat. Najlepiej to zrobić na początku roku szkolnego. To, co wtedy zostanie ustalone, łatwiej jest później przestrzegane przez uczniów.
KLUCZ 2: zasady
Przede wszystkim trzeba wspólnie ustalić z uczniami zasady i konsekwencje ich nieprzestrzegania. Linsin zaleca utworzenie krótkiej, prostej listy reguł i jeszcze krótszej listy konsekwencji (w razie ich łamania):
- Ostrzeżenie
- Słowne upomnienie
- List do rodziców
Nie wystarczy przedstawić zasady i pilnować, aby uczniowie je przestrzegali. Zasady powinny być wspólne i uczniowie muszą je dobrze rozumieć. Najlepiej wyjaśnić je na podstawie przykładów nieodpowiednich i niewłaściwych zachowań.
Na przykład, jeśli zasadą, która została przyjęta jest podniesienie ręki za każdym razem, gdy uczeń chce opuścić swoje miejsce w ławce, to można zademonstrować, jak to ma wyglądać. Może to się wydawać oczywiste, ale lepiej pokazać niż potem spotykać się z niezrozumieniem. Potem można poprosić uczniów, aby wszyscy wykonali gest podniesienia ręki.
Tworzenie i omawianie zasad zajmuje czas na początku roku, ale to procentuje w czasie nauki w roku szkolnym. Można ten proces rozłożyć na kilka pierwszych dni, wtedy zasady się utrwalą.
KLUCZ 3: Konsekwencje
Kiedy nadejdzie czas na egzekwowanie zasad i uruchamianie konsekwencji trzeba pozbyć się emocji, ale konieczne jest okazywanie sympatii. Uczniowie powinni wiedzieć, że postępujemy według umowy. Nauczyciel nie powinien gniewać się na uczniów, a tylko egzekwować ustalone zasady. Ważna jest wiara w to, że uczeń może się poprawić – tym razem się nie udało, ale w przyszłości na pewno się uda.
Ważne jest, aby nie odbierać łamania zasad przez uczniów, jako działania przeciwko nauczycielowi. Dodatkowe gniewanie się na ucznia powoduje, że otrzymuje on podwójną karę.
KLUCZ 4: Drużyna
Kluczem do sukcesu w zarządzaniu klasą jest to, aby uczniowie chcieli być obecni na lekcjach, nie tylko musieli, ale też chcieli.
Można to osiągnąć informując i jednocześnie zachęcają uczniów do tego, co jest planowane na lekcję. Dobrze działają pytania kluczowe, na które uczniowie chcieliby uzyskać odpowiedź (więcej na https://oknauczanie.pl/pytania-kluczowe https://oknauczanie.pl/pytania-kluczowe).
Z mojej praktyki nauczycielskiej wiem, jak trudno jest wymyśleć pytania kluczowe na każdą lekcję, ale jeśli już to się raz zrobi, to można mieć ich listę na następne lata.
Inna sprawa, to dobra atmosfera w klasie, uczniowie wszyscy powinni się w niej dobrze czuć i być „chcianymi”. Tu też nauczyciel ma zadanie do wykonania – jesteśmy jedną drużyną! (więcej na: https://oknauczanie.pl/3-pomysly-na-budowanie-spolecznosci-klasowej).
Zatem pierwsze dni w szkole:
- Przedstawianie w sposób ciekawy – co będziemy robić w tym roku
- Tworzenie wraz z uczniami zasad i konsekwencji
- Omawianie i demonstrowanie przestrzegania zasad
- Ustalanie konsekwencji i sposobu ich stosowania
- Tworzenie od samego początku jednej drużyny
Korzystałam z artykułu Jennifer Gonzalez
https://www.cultofpedagogy.com/classroom-management-plan/
