Dobry wykład

3,5 stron czytania

Mimo, że stale ulepszamy sposoby nauczania i przekazu, zarówno w stosunku do dorosłych słuchaczy, jak i uczniów w szkole, to nadal wykład jest ważną i częstą metodą nauczania. Warto tę metodę doskonalić. Rozważmy osiem wskazówek, jak lepiej angażować słuchaczy w czasie wykładu.

1. Zapoznaj uczestników z podstawową wiedzą potrzebną do zrozumienia treści wykładu.

Uczniom trudno jest zaangażować się w wykład, jeśli nie potrafią go zrozumieć. Dotyczy to też osób dorosłych, którzy nie znając pojęć i terminów nie mogą podążać za treścią wykładu.

Aby tego uniknąć można:

• przed wykładem zrobić przegląd kluczowych terminów i pojęć,
  
• nawiązać na początku wykładu do wcześniej omawianych zagadnień i na tej podstawie przybliżyć nowe pojęcia,
  
• pokazać film wprowadzający do tematu,
  
• przeprowadzić na początku krótką dyskusję na temat nowych zagadnień,
  
• zapytać uczestników o opinię (jeśli popełnią błąd, to chętniej będą słuchać wykładu, aby wyjaśnić swoją pomyłkę).
  

2. Rób przerwy

Im dłużej wykładowca mówi, tym więcej słuchaczy ma trudności z koncentracją uwagi.

Badania pokazują, że słuchacze tracą skupienie po 10 minutach słuchania wykładu. Dlatego wskazane są przerwy w mówieniu. Można zrobić przerwę na zabawną anegdotę, aktywność poza tematem, polecenie rozmowy w parach, wszystko co zresetuje uwagę słuchaczy.

W badaniach z 2021 roku (https://www.cell.com/cell-reports/fulltext/S2211-1247(21)00539-8?_returnURL=https%3A%2F%2Flinkinghub.elsevier.com%2Fretrieve%2Fpii%2FS2211124721005398%3Fshowall%3Dtrue neuronaukowcy z National Institutes of Health doszli do wniosku, że wiele nauki odbywa się podczas odpoczynku, a nie podczas rzeczywistej praktyki.

Zrobienie przerwy, po nauczeniu się czegoś nowego, umożliwia mózgowi przetwarzanie informacji, co skutkuje lepszym przyswajaniem i zapamiętywaniem.

3. Sprawdzaj w czasie wykładu, czy słuchacze nadążają

Od czasu do czasu trzeba poświęć kilka minut, aby sprawdzić, czy słuchacze rozumieją. To pomaga odkryć luki w zrozumieniu i zapewnić ich uzupełnienie.

• Można zadać słuchaczom pytanie, czy wszystko jest zrozumiałe lub czy mają jakieś pytania i wątpliwości.
  
• Można przed wykładem umówić się ze słuchaczami, że w razie braku zrozumienia wykonują ustalony gest dłonią.
  
• Można zaplanować krótkie quizy sprawdzające, ale bez oceniania ich wyniku.
  
• Można polecić porozmawianie w parach, w celu wyjaśnienia wątpliwości.
  

4. Zwolnij

Wykładowca zazwyczaj chce przekazać, jak najwięcej wiedzy i dlatego mówi szybko. To często jest błędem. Szybkie tempo powoduje, że niektórzy słuchacze gubią się, a za dużo treści może nie móc być skonsumowane przez słuchaczy. Warto przyjąć zasadę – Mniej to lepiej. . Wykładowca jako ekspert w dziedzinie, którą wykłada może nie przypuszczać, że jego przekaz nie jest zrozumiały. Lepiej wytłumaczyć coś dwa razy, niż przejść dalej bez zrozumienia u słuchaczy.

Każda nowa koncepcja wymaga zmagania się z nowym słownictwem, łączenia informacji z wcześniej poznanym materiałem, a następnie formułowania spójnego poglądu na dany temat. Warto postawić się w sytuacji słuchaczy i przeprowadzić ich przez rozumowania, które mogą wydawać się oczywiste. Częstym zjawiskiem towarzyszącemu wykładowi jest przeciążenie poznawcze, które występuje, gdy wymagania przekraczają zdolności poznawcze uczniów.

Dodatkowo trzeba zdać sobie sprawę, że słuchacze śledzą wykład w różnym tempie, dlatego trzeba unikać zbyt szybkiego tempa i robić przerwy, aby słuchacze mogli nadrobić zaległości, zadawać pytania, zrobić swoje notatki i przetwarzyć materiał.

5. Nagrywaj swój wykład

Jeśli to tylko możliwe warto nagrać wykład i udostępnić nagranie uczniom i słuchaczom.

Tradycyjnego wykładu na żywo nie można cofnąć, odtworzyć i słuchacz, który zgubi wątek, może zostać wykluczony. Najlepiej z jednego wykładu zrobić kilka krótkich filmów dotyczących poszczególnych treści i celów.

6. Dołącz pomoce wizualne i graficzne

Urozmaicenie wykładu poprzez prezentowanie informacji na wiele sposobów (na przykład werbalnie i wizualnie), może pomóc uczniom i słuchaczom dostrzec różne powiązania. Dużo łatwiej jest coś pokazać na diagramie, rysunku, zdjęciu, które ilustrują zagadnienie.

To, co zajmuje kilka minut, przy użyciu pomocy graficznych może zająć tylko kilka sekund.

W badaniach z 2015 roku (https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1016%2Fj.jarmac.2015.03.002) okazało się, że studenci, którzy wysłuchali wykładu z fizyki i otrzymali pomoce wizualne, uzyskali w teście prawie 70% wyższe wyniki niż ich rówieśnicy, którzy słuchali wykładu bez tych pomocy.

7. Nawiązuj w wykładzie do sytuacji, w której są
słuchacze

Dobrzy, gdy treść wykładu odnosi się do sytuacji i życia słuchaczy.

Przed wykładem warto przejrzeć przygotowane materiały i zastanowić się, czy nawiązują do zainteresowań słuchaczy. Dzięki temu treści łącza się z tym, co już słuchacze wiedzą i następuje przyswajanie wiedzy.

Oznacza to, że wykładowca powinien wziąć pod uwagę do kogo mówi i dostosować do tego swój przekaz.

8. Bądź autentyczny

Słuchacze cenią autentyczność i szczerość. Wolą, gdy wykładowca odnosi się do własnych opinii i pozwala na wymianę doświadczeń słuchaczy. Autentyczność, to także sygnalizowanie uczniom, że wykładowcy zależy na dobrym samopoczuciu słuchaczy. Wykład nie może być jedynie przekazem informacji, powinien zawierać troskliwy dialog ze słuchaczami.

Dobry wykład pokazuje, że wykładowcy zależy na słuchaczach, na zainteresowaniu ich przekazywanymi treściami i na zrozumieniu przez nich przekazu.

Inspiracja artykułem Youki Terada

https://www.edutopia.org/article/8-evidence-based-tips-make-your-lectures-more-engaging-and-memorable?utm_content=linkpos1&utm_source=research-newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=website