Monitorowanie uczenia się

Dzięki meta badaniom profesora Johna Hattiego wiemy, że stosowanie oceniania kształtującego jest korzystne dla procesu uczenia się uczniów.  Można kierować się jego wynikami badań, ale jeszcze lepiej samemu się przekonać, czy OK pomaga uczniom się uczyć i czy faktycznie uczą się lepiej.

Podstawowym sposobem zasięgnięcia informacji jest zapytanie o to uczniów. Można zapytać na przykład, czy łatwiej jest im się uczyć, gdy znają cele i kryteria sukcesu, albo, czy z informacji zwrotnej do swojej pracy dowiadują się, co zrobili dobrze, a co źle i co powinni poprawić? Uczniowie są bezcennym źródłem informacji. Od nich można uzyskać wskazówki, co warto zmienić w nauczaniu.

Znanym źródłem informacji jest analiza wyników nauczania. Można porównać na przykład wyniki przy podaniu uczniom kryteriów sukcesu i bez podania.

Możemy też chodząc po klasie i obserwując sprawdzać, jak uczniowie się uczą.

Zdalne nauczanie, które czasami nas teraz dopada, zaburza możliwość rozmowy z uczniami i pozyskania od nich informacji. W czasie nauki zdalnej nauczyciel ma utrudniony wgląd w zeszyty uczniów, a przeprowadzanie sprawdzianów nie daje rzetelnej informacji, gdyż nie możemy być pewni, kto sprawdzian wykonuje.

Przedstawimy pięć sposobów pozyskiwania informacji zarówno w czasie nauczania rzeczywistego, jak i zdalnego.

1. Wskaźnik poziomu

Szybka kontrola poprzez krótki test lub quiz, które nie są oceniane stopniem. Internet daje wiele możliwości konstruowania takich testów. Szczególnie jest korzystne przeprowadzanie takich działań na początku lekcji, aby można było się zorientować, na ile uczniowie opanowali temat z poprzedniej lekcji.

2. Refleksje

Dużo informacji niesie refleksja uczniowska. Może mieć ona formę pisemną, graficzną lub wypowiedzi ustnej. Jeśli chcemy dzięki refleksji pozyskać rzetelną informację o procesie uczenia się ucznia, to nie możemy jej oceniać. Ma ona stanowić dla nauczyciela informację, czy może przejść dalej z materiałem.

Online można pozyskiwać refleksję ucznia, prosząc o zapisanie jej na chacie, przesłanie mailem lub tworząc dla każdego ucznia miejsce wirtualne, w którym uczeń zamieszcza swoje podsumowania.

Można np. prosić uczniów o sformułowanie refleksji w formie 3-2-1: trzy rzeczy, których się nauczyłeś; dwie rzeczy, które uważasz za interesujące; jedna rzecz, której nie rozumiałeś.

Jeśli uczniowie prowadzą swoje OK zeszyty, to mogą pokazać je nauczycielowi lub przesyłać zdjęcia stron z refleksją lub z mapami myśli.

3. Pozyskiwanie opinii uczniów. Wracamy do podstawowej formy pozyskiwania informacji od uczniów, czyli zapytanie ich o opinię i samoocenę. Wiele platform oferuje proste konstrukcje ankiet. Jeśli uczniowie wiedzą, że nauczyciel nie użyje danych do wystawienia stopnia, to starają się przekazać prawdziwe informacje. Jednak nie zawsze uczniowie potrafią dokonać rzetelnej samooceny.

Nic nie zastąpi rozmowy indywidualnej, która jest też możliwa online, po lekcji zdalnej lub w rozmowie prywatnej na chacie.

4. Uczące się pary i grupy

Dzielimy uczniów na wirtualne pary lub małe grupy, które będą ze sobą pracować przez pewien czas. Jeśli nauczanie ma formę synchroniczną, to uczniowie mogą pracować w pokojach na platformie, na której odbywają się lekcje. Nauczyciel może „zaglądać” do pokoi i śledzić prace uczniów. W przypadku nauczania asynchronicznego uczniowie mogą wspólnie wykonywać zadania (kontaktując się telefonicznie lub w inny online sposób) i wyniki przesyłać do nauczyciela.

W przypadku nauczania rzeczywistego jest to klasyczna praca w grupach.

5. Wyjściówki

W klasie szkolnej wyjściówki oznaczają zapisanie przez ucznia odpowiedzi na pytanie zadane przez nauczyciela i oddanie kartki pod koniec lekcji. W sytuacji online uczniowie mogą zapisywać swoje odpowiedzi w chmurze lub na chacie. Pytania nauczyciela mogą przybrać formę zdań do dokończenia:

• To, co dziś wydało mi się najbardziej interesujące, to…
• Dzisiaj było trudno, ponieważ…
• Nie do końca rozumiem …..
• Z tego tematu za trzy lata zapamiętam …..
• To czego się nauczyłem jest podobne do…

Przede wszystkim warto tę informację pozyskać, a potem wykorzystać do planowania dalszego nauczania i decydowanie, czy wykorzystywać wypróbowane metody.

Inspiracja artykułem Nora Fleming

https://www.edutopia.org/article/7-ways-do-formative-assessments-your-virtual-classroom