Hybryda w firmie i wnioski dla szkoły

Wiele firm pracuje lub ma w perspektywie pracę hybrydową. Jest wiele możliwości organizacji takiej pracy, wymienię 8 z nich:  przy czym są to warianty wykorzystywane w firmach biurowych, a nie w zakładach produkcyjnych. W tym wpisie zastanawiam się, jak można zorganizować hybrydę w szkole.

1. Pełny powrót do miejsca pracy. Wszyscy wracają do pracy, sytuacja jak w styczniu 2020 roku. W razie zarządzenia władz pracownicy przechodzą na pracę zdalną z domu.
2. Tylko praca zdalna. Wszyscy lub prawie wszyscy pracują zdalnie. Sytuacja jak w marcu 2021 roku. Czasami po wcześniejszych ustaleniach ze wszystkimi pracownikami firmy jeden lub dwóch pracowników pracuje okresowo w firmie.
3. Hybryda sterowana przez organizację. Firma określa, które zadania muszą być wykonywane przez pracowników w biurze, a które mogą być całkowicie lub częściowo wykonane zdalnie. Zarządzenie wewnętrzne jest zmieniane i upubliczniane np. w każdy poniedziałek.
4. Elastyczny wybór.  Pracownicy sami wybierają ,czy i kiedy będą pracować zdalnie, a kiedy w biurze. Sami zapewniają sobie bezpieczeństwo sanitarne podczas pobytu w firmie.

• Elastyczna opcja pracy z zachowaniem stanowiska pracy. Każdy z pracowników czasami przychodzi do biura i wtedy pracuje przy swoim biurku i ma zapewnione warunki bezpieczeństwa.
• Elastyczna opcja pracy bez zachowania stanowiska pracy. Pracownik sam wybiera, czy pracuje zdalnie, czy w biurze. Jeśli pracuje w biurze, to zostaje mu do tego wyznaczone bezpieczne miejsce, niekonieczne jest to jego stanowisko pracy.

5. Rzadki kontakt osobisty. W tej opcji pewne zespoły projektowe spotykają się osobiście w celu ustalenia planów i podsumowań projektów. Spotkania mają miejsce rzadko.
6. Praca zdalna jednoczesna. Pracownicy pracują w domu w tym samym czasie. Część łączy się online, a część pracuje w biurze. Obie grupy mają ze sobą stały kontakt, również wizualny.
7. Podział na dwie grupy. Dyrektor wraz z zespołem kierowniczym dzieli pracowników na dwie grupy i ustala dni tygodnia obecności danej grupy w biurze.
8. Inny wariant. Inny scenariusz lub kombinacja pozostałych.

 

Ponieważ szkoły prawdopodobnie będą w przyszłości wykorzystywały nauczanie hybrydowe, to warto zastanowić się, jak to można zorganizować.

Do tej pory znane są dwa modele, które mają na celu ograniczyć liczbę uczniów w szkole:

1. Część klasy przebywa w szkole, a część w domu i obie grupy uczestniczą w lekcji, przy czym grupa zdalna uczestniczy online, a grupa szkolna w klasie szkolnej. Ten model wykorzystywany jest w szkole, która ma małe sale lekcyjne.
2. Podział jest zrobiony pomiędzy klasami, jedne klasy uczęszczają do szkoły w pierwsze dni tygodnia, a drugie w pozostałe. Ten model wykorzystywany jest w szkole, która ma bardzo wąskie korytarze i ciasne wejście do szkoły.

 

Model I koresponduje z wariantem 6 dla firm, a model II z 7.

 

Zastanówmy się, czy jest możliwe wykorzystanie w szkole (w sposób zmodyfikowany) wariantów 1-5?

1. Pełny powrót do miejsca pracy. Wszyscy wracają do pracy, sytuacja jak w styczniu 2020 roku. W razie zarządzenia władz pracownicy przechodzą na pracę zdalną z domu.

Taki model jest właściwie cały czas od marca 2020 roku obecny w szkołach. Jeśli będzie on nam towarzyszył w przyszłości, to warto się zastanowić, jakie treści i jakie lekcje koniecznie powinny być nauczane w szkole, a jakie mogą być przekazane zdalnie. Wymaga to porzucenia ścisłego harmonogramu nauczania na rzecz elastyczności. Możliwe, że nauczyciel będzie zmuszony porzucić temat na pewien czas i zająć się innym, a do poprzedniego powrócić po pewnym czasie. Wymaga to dania większej swobody nauczycielom, udzielenia im zaufania, ale również dużej odpowiedzialności nauczycieli i działania bez sztywnego planu.

2. Tylko praca zdalna. Wszyscy lub prawie wszyscy pracują zdalnie. Sytuacja jak w marcu 2021 roku. Czasami po wcześniejszych ustaleniach ze wszystkimi pracownikami firmy jeden lub dwóch pracowników pracuje okresowo w firmie.

Ten model jest też wykorzystywany w szkołach. W wielu szkołach (myślę, że we wszystkich) są uczniowie, którzy nie mają dostępu do nauki zdalnej lub nie mogą mieć zapewnionej opieki. Dyrektorzy zezwalają tej grupie uczniów przychodzić do szkoły, gdy reszta uczniów jest nauczana zdalnie.

Wymaga to zatrudnienia do opieki nad uczniami w szkole dodatkowych nauczycieli, Często dyrektor prosi o to nauczycieli świetlicy lub nauczycieli wspierających. Jest to dezorganizacja pracy szkoły. Dużą trudnością jest realizowanie podstawy programowej ze wszystkimi uczniami. Grupy obecne w szkole można łączyć poziomami i realizować z nimi projekty, w których uczniowie starsi pomagają młodszym i uczniowie uczą się od siebie wzajemnie. Na pewno wymaga to od nauczyciela dodatkowej kreatywnej pracy.

3. Hybryda sterowana przez organizację. Firma określa, które zadania muszą być wykonywane przez pracowników w biurze, a które mogą być całkowicie lub częściowo wykonane zdalnie. Zarządzenie wewnętrzne jest zmieniane i upubliczniane np. w każdy poniedziałek.

W szkole ten wariant mógłby być realizowany poprzez nauczanie projektami. Uczniowie zdalnie planują i realizują projekt i spotykają się w szkole od czasu do czasu na planowanie, monitorowanie i prezentowanie projektów. Nauczanie projektami jest bardzo ambitnym zadaniem dla nauczyciela i nie może być włożone w istniejący już program szkolny.

4. Elastyczny wybór. Pracownicy sami wybierają, czy i kiedy będą pracować zdalnie, a kiedy w biurze. Sami zapewniają sobie bezpieczeństwo sanitarne podczas pobytu w firmie.

Ten wariant wygląda jako jedyny, którego nie da się zastosować w szkole. Oparty jest na samodzielnym wyborze ucznia, który nie jest chyba możliwy, ale może…..

5. Rzadki kontakt osobisty. W tej opcji pewne zespoły projektowe spotykają się osobiście w celu ustalenia planów i podsumowań projektów. Spotkania mają miejsce rzadko.

Można powiedzieć, że ten wariant jest obecny w szkole w stosunku do uczniów klas ósmych i maturalnych.

Jeśli miałby być rozszerzony, to powinien wyglądać tak jak wariant 3.