Temat bardzo aktualny i bardzo ważny w dobie pandemii i zdalnego nauczania. Wielu ekspertów edukacyjnych wypowiada się na ten temat, podstawowy poruszany problem to: co zrobić ze ściąganiem?
Moim zdaniem to wielka szkoda, że właśnie ściąganie wysuwa się na plan pierwszy.
Ocenianie powinno służyć uczeniu się, a nie śledzeniu oszustwa.
Ściąganie związane jest z obawą przed krytyką i jest konsekwencją stawiania stopni, od których dużo zależy. Odwoływanie się do moralności i uczciwości na nic się nie zda, bo już same stopnie są amoralne. One nie uwzględniają włożonego wysiłku ucznia, jego możliwości i sytuacji życiowej.
Mamy wiele problemów związanych z procesem nauczania, oto kilka z nich:
- Zapobieganiu ściąganiu przez uczniów i korzystaniu z pomocy z zewnątrz.
- Układanie takich sprawdzianów, w których nie można szybko znaleźć odpowiedzi w Internecie.
- Sformalizowany wymóg odpowiedniej liczby stopni do wystawienia stopnia końcowego.
- Trudność w przekazywaniu każdemu uczniowi informacji zwrotnej do jego pracy
- Testy wyboru, w których z dużym prawdopodobieństwem można zgadnąć właściwą odpowiedź.
Zanim weźmiemy się za śledzenie uczciwości naszych uczniów, zastanówmy się, czy nie lepiej tak oceniać, aby uczynić ściąganie niepotrzebnym. Kilka propozycji:
- Treść sprawdzianu
Dużo można zrobić już na etapie planowania sprawdzianu, a przede wszystkim poleceń.
- Zamiana pytań testowych (uczeń wybiera właściwą odpowiedź) na polecenia, w których uczeń musi wyjaśnić swoją odpowiedź. Czyli zastąpienie pytań o prawdę i fałsz pytaniami otwartymi.
- Uzupełnianie zadań o polecenia: wyjaśnij, uzasadnij itp.
- Proponowanie na sprawdzianie poleceń, które wymagają od uczniów myślenia, a nie tylko przywoływania faktów.
- Sprawdzenie przed sprawdzianem, czy odpowiedź na pytanie nie jest łatwa do znalezienia w Internecie.
- Określone wymagania
Nauczyciele często sami łapią się w pułapkę, gdyż uczniowie nie wiedzą, jak powinna wyglądać dobrze wykonana praca.
Trzeba podać uczniom jasno określone wymagania – co i dlaczego będzie oceniane.
Warto rozmawiać z uczniami, że sprawdzian ma na celu nie tylko sprawdzenie wiedzy uczniów, ale też rozumienia przez nich zagadnienia.
Dlatego polecenie uzasadnienia jest zasadne.
- Stopnie
Starać się zmniejszyć wagę oceny przy pomocy stopnia.
- Można to zrobić, poprzez umożliwienie uczniom poprawy. Istotne jest, aby „liczył” się tylko stopień poprawiony, a nie np. średnia z ocen.
- Przeprowadzanie sprawdzianów próbnych (nieocenianych stopniem) i w ten sposób umożliwienie uczniom przygotowanie się do sprawdzianu właściwego.
- Projekty
Zamiast sprawdzianów oceniać projekty uczniowskie. W projekcie można ocenić zarówno przygotowanie i przeprowadzenie, jak też prezentację wykonaną przez uczniów.
Dzięki pracy nad projektem uczniowie mogą wykazać się zrozumieniem i wiedzą.
Praca z komputerem umożliwia zróżnicowanie prezentacji prac uczniów.
- Sprawdziany indywidualne
Spotkania indywidualne i rozmowa dają znacznie większe możliwości sprawdzenia, co i jak uczniowie potrafią. Rozmowa indywidualna praktycznie niweluje możliwość ściągania. Oczywiście takie rozmowy zabierają wiele czasu i dlatego nie mogą zastępować każdego sprawdzianu.
- Kamerki
Przy pisaniu sprawdzianu, uczniowie powinni mieć włączone kamery, Nie zapewnia to braku korzystania z pomocy z zewnątrz, ale lekko ją utrudnia.
- Ocena kształtująca
Zamiast stopni warto uczniom przekazywać informację zwrotną do ich pracy. Dzięki niej uczniowie będą wiedzieli, co zrobili dobrze oraz co i jak mają poprawić.
Warto oddzielić ocenę kształtującą od stopnia, jeśli tego nie zrobimy, uczniowie skupią się tylko na wystawionym im stopniu.
Dlatego najlepiej jest zapowiedzieć wcześniej, jak praca będzie oceniana, czy informacją zwrotną, czy stopniem.
Ocenę kształtującą warto stosować w czasie procesu uczenia się uczniów, a stopnie, jako oceną sumującą, na koniec procesu.
Dopóki od stopni będzie zależała przyszłość ucznia lub opinia o nim, tak długo uczniowie będą ściągać i znajdą na to udane sposoby.
A na koniec pytanie: Kto z was nigdy nie ściągał w szkole?
Inspiracja artykułem Kipp Bentley z 19 stycznia 2021 roku
https://www.govtech.com/education/k-12/Teacher-Created-Assessments-During-Remote-Learning.html
