Osiem godzin przed ekranem komputera

Na razie jest różnica dla oczu między czytaniem z Kindle’a, a z tabletu. Może to się zmieni, ale obecnie wolałbym dac dziecku na 8 godzin dobry czytnik niż na 4 – tani tablet.

Samo pojęcie cyfrowej szkoły dość mnie, przyznam, wkurza. Zwłaszcza drażni mnie ekscytacja cyfrową szkołą i również rozmaite ekscytacje metodyczne – podsumowuję to tak, że dla entuzjastów przestaje być ważne co i na jaki temat się dzieje w szkole, ważne, żeby się „działo”. W nawoływaniu do tego, żeby szkoła nadążała za „duchem czasu” jest oczywiście mnóstwo racji, o których nie ma sensu mówić, bo to są jasne sprawy, podobnie jak jasne jest, że szkoła nie nadąża. Nigdy nie nadążała, a ponieważ rzeczywistość bardzo gwałtownie przyspiesza, to dziś szkoła spóźnia się tym bardziej. Ale pogoń za nowoczesnymi modami uważam za bardzo niebezpieczną.
Dla mnie w paradoksalny sposób nawoływania o nowoczesność są konserwatywne. One pozostają mianowicie w modelu, w którym szkoła – zgodnie np. z radykalną diagnoza Illicha – odtwarza kulturową, ekonomiczną, nawet klasową rzeczywistość na zewnątrz – i ją konserwuje. „Szkoła 2.0” odtwarzałaby moim zdaniem „kulturę 2.0”, a tej bardzo nie lubię, choć – zgadzam się – należy się przecież liczyć z jej istnieniem. Cała „pedagogika dystansu”, czy w ogóle szkoła, która nie rezygnuje z funkcji „ładotwórczych”, jak to określa prof. Kłakówna, jest w tym sensie „kontrkulturowa”, że chodzi w niej o uratowanie ludzkiej wolności i podmiotowości w głupim świecie psiejącej kultury, która tę podmiotowość i wolność efektywnie niszczy. Dla mnie wiąże się z tym mnóstwo celów moralnych, o które apeluje na sąsiednim wpisie Jacek Strzemieczny, choć nieco inaczej je widzę niż Jacek.
Co zaś do komputerowych konkretów:
Kiedy ponad 10 lat temu w „Digital Natives” Prensky pisał, że dzieci wychowane z komputerem myślą inaczej niż my (hipertekstowo i równolegle, a nie linearnie) i to z pewnością jest widoczne w fizjologicznej strukturze neuronalnej, to się powoływał na badania podobne do tych, które obok cytucje Marzena. Marzeny ulubiony Spitzer odradza nadmiar komputerów w ogóle, a ich używanie przez małe dzieci odradza w szczególności. Dzisiaj już Prensky’emu minęła znaczna część jego ówczesnego entuzjazmu. Badania da się podważać – co i rusz tutaj Xawer wtrąca jakieś trzy grosze do tekstów Marzeny. Jednak wszyscy widzimy, że coś się istotnie dzieje z dzieciakami innego niż sami pamiętamy z własnej przeszłości. Z własnych anegdotycznych wspomnień pamiętam, kiedy mi 20 lat temu znajoma aktorka opowiadała w Stanach, że akt sztuki teatralnej nie ma tam prawa trwać dłużej niż 20 minut, bo ludzie się przyzwyczaili do przerw reklamowych tak, że dłużej nie wysiedzą – to wtedy byłem w szoku. Dzisiaj nie jestem – w dużej mierze sam już tak mam. Obawiam się więc, że oglądanie 5 minut filmu nie jest tu wcale tak obojętne, jak to Al napisał – ale nie od medium to zależy, tylko od tego, co w tym filmie jest. Sama szybkość montażu ma ogromne znaczenie – potrafi właczać / wyłączać refleksję skuteczniej niż cokolwiek innego. I oczywiście powoduje przyzwyczajenia, kształtuje gusta i być może kształtuje również wspomnianą gotowość do koncentracji na dłuższych wypowiedziach lub od niej odzwyczaja.
To nie medium decyduje. Weźmy gry. Nie sam fakt, że one są np. brutalne ma tu znaczenie. Gry mają zresztą wiele innych potencjalnych wad. Decyduje fakt, że grające dzieci przebywają w świecie gry same. Kiedy dziecko bawiące się w piaskownicy zacznie nagle niszczyć babki z piasku, to choćby niszczyło wyłącznie swoje (niby co w tym złego?) każdy rodzic, opiekun, brat nawet, zareaguje na takie akty destrukcji jakimś protestem. W grach tych reakcji nie ma. Ze swoimi dziećmi grałem w najgorsze makabry i nic niepokojącego się nie działo. Wystarczyło jednak, żebym np. wyjechał na tydzień i dzieci grały w tym czasie same (mama włączała maszynę i oczywiście sama nie grała – przecież nie jest nienormalna, żeby ganiać z rakietnicą i mordować jakieś kosmiczne potwory), psychiczny efekt był koszmarny i trzeba było kolejnych dwóch tygodni, żeby go „odkręcić”.
Tani lub drogi tablet to okulistyczny problem – Xawer ma rację. Istnieje kilka innych i one są poważniejsze.

Ze wszystkich czytanych przeze mnie postów na różnych forach spod głównej warstwy wypowiedzi wyłazi strach przed nowym. Tego kompletnie nie rozumiem.
1. Wprowadzenie nowych urządzeń (komputerów) i narzędzi (programów) nie jest obowiązkowe. Nie wiem czy są badania, ale z autopsji wiadomo, że taki sposób nauczania trafia do dzieciaków lepiej i skuteczniej uaktywniając ich kreatywność w cyfrowej rzeczywistości (kompletnie niezagospodarowanej przez szkołę).
2. W niektórych płaszczyznach edukacji komputeryzacji sensownie wprowadzić się nie da – więc wprowadzać nie należy. A może się da, tylko tego nie wiem?
3. Na pewno nie da się zastąpić niczym i nikim nauczyciela – ale jako przewodnika po wiedzy, a nie podającego wiedzę na złotej tacy. To wiem na pewno.