Pokój dla Jerozolimy

Tym razem mało oświatowy temat.  Jest w nim malutki wątek o uczeniu:
Zapytałam jedną pięcioletnią zaprzyjaźnioną Polkę-Palestynkę, czy lubi chodzić do szkoły. Bez chwili wahania powiedziała, że nie. To coś znajomego. Spędziłam z nią kilka godzin na rysowaniu. Zabawa, którą zaproponowała, polegała na tym, że ona rysowała mi kropki, a ja miałam je łączyć i wychodził obrazek, np słoń. Pytałam, czy tak robią w szkole. Odpowiedziała, że właśnie tak. Dla mnie okropne, bo zabija kreatywność dziecka. Przy okazji dziewczynka odgrywała zachowanie nauczycielek, siedziała wyprostowana i głosem rozkazującym mówiła do mnie: „Narysuję ci kropki, weźmiesz ołówek, nie kredkę, i połączysz te kropki; pamiętaj, abyś nie ominęła żadnej”. Postanowiła też, że rysunki będą dla mojej mamy, bo inaczej nie warto rysować. Potem zaproponowała, że będziemy robić coś z plasteliny. Wykrajałam jej kontur ptaszka, a ona go ozdabiała. Na początku potrafiła zrobić tylko kropkę na oczko, ale potem sama wymyślała oryginalne ozdoby. Jakby jej się szufladka „twórcza” otworzyła. Za to zauważyłam, że była przyzwyczajona do świętowania sukcesu. Po każdej wykonanej pracy szła, trąbiąc ustami, do mamy, aby pokazać jej swoje dzieło. Wcześnie pytała mnie, czy mi się podoba to, co zrobiła, jakby bez mojej aprobaty jej praca nie była ważna.
Reszta wpisu dotyczy mojej wizyty w Jerozolimie.
Pokój dla Jerozolimy
Siedzę w kawiarni w Ramallah. Niesamowite, jak poszerza się moje widzenie świata. Przyjechałam tu po kilkudniowym pobycie w niesamowitym miejscu, jakim jest Jerozolima. Losy rzuciły mnie w te strony, ale nie z mojej chęci. Nie planowałam w ogóle przyjeżdżać do Izraela. Po pierwsze nie lubię w wyjeżdżać z kraju. Wiem, że to dziwne. Wiele osób upatruje sensu życia w podróżach. Ja wolę żyć tam, gdzie się urodziłam, i nie ciągnie mnie bycie w drodze. Druga sprawa to moja niechęć do ortodoksji w każdej formie, a te strony w nią obfitują. No i jeszcze trzecia  – nie lubię przebywać w sercu konfliktu, na który mnie mam żadnego wpływu.
Przed wyjazdem straszono mnie sprawdzaniem na lotnisku, murem oddzielającym Palestynę od Izraela, przechodzeniem check pointów, konfliktami itd. Na lotnisku prawie w ogóle mnie nie sprawdzano, mimo  że leciałam liniami izraelskimi. Może dlatego, że mam już swoje lata i raczej nie wyglądam na terrorystkę, choć jak mówi mój mąż – dobrze, że duszy nie prześwietlają, bo by ciebie nie wpuścili.
Po wylądowaniu też potraktowano mnie łagodnie. Nawet nie pytano, do kogo jadę, wystarczyło że turystycznie na tydzień.
Od razu po wyjściu z lotniska uderzyło mnie, że wszędzie jest biało. Ten biały kamień daje poczucie czystości i przypomniał mi Francję, którą uważam za kraj najlepiej potraktowany przez Boga.
Nagromadzenie kultur, religii i roszczeń różnych nacji do Jerozolimy, jest tak duże, że trudno się w tym zorientować. Mimo opieki mojej córki, która żyje tu już prawie rok, ciągle mam wątpliwości, jak się zachować, aby nie obrazić czyichś uczuć. To są takie małe różnice. Na przykład w niektórych dzielnicach trzeba mieć coś dłuższego na sobie, aby zakryć górną część spodni, a gdzie indziej nie wypada włożyć spódnicy.
Moja córka zna wiele osób, szybko się zaprzyjaźnia, więc co chwilę się z kimś witałyśmy. Każdy bez wyjątku życzył mi dobrego pobytu i zamieniał ze mną kilka słów. Jeden z Palestyńczyków życzył mi dobrego pobytu w Izraelu, na co moja córka dopowiedziała –„ i w Palestynie”. Na to znajomy: „Nie, tu jest Izrael; Palestyna to tylko narodowość”. Nie mówił tego z żalem, po prostu uważa, że Jerozolima to Izrael.
Palestyńczycy są bardzo chętni do kontaktu, czasami sami zaczepiają (szczególnie młode dziewczyny) w dość dla nas uwłaczający sposób. Ale na pewno nie ma w tym nic z agresji.
Wszędzie jest mnóstwo bezpańskich kotów. Są tak bezczelne, że potrafią stać przed maską samochodu bez zamiaru odejścia. Ogromne, jak rysie. Znacznie mniej jest psów i są źle traktowane jako zwierzęta dla muzułmanów brudne.
Za to dzieci zagadują, odprowadzają do domu, dają znalezione na ulicy „prezenty”. Trochę trudno ich się pozbyć.
Zapytałam jedną pięcioletnią zaprzyjaźnioną Polkę-Palestynkę, czy lubi chodzić do szkoły. Bez chwili wahania powiedziała, że nie. To coś znajomego. Spędziłam z nią kilka godzin na rysowaniu. Zabawa, którą zaproponowała, polegała na tym, że ona rysowała mi kropki, a ja miałam je łączyć i wychodził obrazek, np słoń. Pytałam, czy tak robią w szkole. Odpowiedziała, że właśnie tak. Dla mnie okropne, bo zabija kreatywność dziecka. Przy okazji dziewczynka odgrywała zachowanie nauczycielek, siedziała wyprostowana i głosem rozkazującym mówiła do mnie: „Narysuję ci kropki, weźmiesz ołówek, nie kredkę, i połączysz te kropki; pamiętaj, abyś nie ominęła żadnej”. Postanowiła też, że rysunki będą dla mojej mamy, bo inaczej nie warto rysować. Potem zaproponowała, że będziemy robić coś z plasteliny. Wykrajałam jej kontur ptaszka, a ona go ozdabiała. Na początku potrafiła zrobić tylko kropkę na oczko, ale potem sama wymyślała oryginalne ozdoby. Jakby jej się szufladka „twórcza” otworzyła. Za to zauważyłam, że była przyzwyczajona do świętowania sukcesu. Po każdej wykonanej pracy szła, trąbiąc ustami, do mamy, aby pokazać jej swoje dzieło. Wcześnie pytała mnie, czy mi się podoba to, co zrobiła, jakby bez mojej aprobaty jej praca nie była ważna.
Jerozolima jest podzielona na strefy, do palestyńskiej nie wchodzą Żydzi, w żydowskiej rzadko spotyka się Palestyńczyka. Stare miasto pokazuje to różnice bardzo mocno. Inne są stragany na poszczególnych ulicach, co innego się sprzedaje i komu innemu. Do meczetu koło ściany płaczu zwiedzający nie mogą wejść inaczej, jak tylko rano i osobnym, bardzo dziwnym, mostem. Z kolei innego wejścia pilnuje strażnik żydowski z bronią i nie wpuszcza nikogo poza muzułmanami. Po ubiorze od razu można poznać wyznanie. Muzułmanki mają długie szaty i chusty na głowie, Żydzi noszą czarne chałaty. W samej Jerozolimie wszyscy mijają się bez przeszkód, ale już na check pointach widać różnicę w traktowaniu. Młoda Żydówka (około 18 lat, z bronią) machnęła na nas i przejechałyśmy, a Palestynka była sprawdzana, musiała czekać w kolejce.
Na każdym kroku widać bezsens tego konfliktu i brak możliwości jego rozwiązania. Z jednej strony bunt przeciwko okupacji ziem palestyńskich przez Izraelczyków, a z drugiej paniczny strach przed terroryzmem. Gdzie to przerwać? Kto był pierwszy – jajko czy kura? Kto ma prawo do tej ziemi, kto ma prawo do wody, kto może budować, kto może dawać pozwolenia na burzenie? Z okna mojego mieszkania w dzielnicy palestyńskiej widziałam dom otoczony kupą śmieci, z płachtą zamiast dachu. Przypomniałam sobie krzywdzącą opinię niektórych moich znajomych – Arab to brudas. A prawda jest taka, że Izrael nie pozwala na remonty, na budowę, na wywóz śmieci. Jak to jest możliwe, że wydaje takie zakazy na terenach palestyńskich? Ale to po stronie Izraela jest prawo i mogą sobie je ustanawiać, jak chcą. Na to wszystko my – świat zachodni – pozwalamy i ferujemy opinie w rodzaju – Hamas to terroryści.
Z drugiej strony niezwykła bliskość różnych religii. Koło Grobu Pańskiego meczet, bazylika, synagoga…. Ścianę płaczu wizytują wyznawcy różnych religii. Widziałam też siostrę zakonną i muzułmankę. Same z córką włożyłyśmy kartkę z życzeniem pokoju dla tego miejsca. Może jeśli więcej osób będzie prosiło o pokój, a mniej o ropę, to on wreszcie przyjdzie… Byłby to największy cud na świecie.
Siedzę teraz w ślicznej kawiarni w Ramallah (Zachodni Brzeg), piję kawę latte i słucham kolędy …”Cicha noc”. Ile nas łączy, a ile dzieli?
Jadąc tu, widziałyśmy ortodoksyjnego Żyda, który „łapał stopa”. Córka powiedziała mi , że często to robią, bo są biedni i nie stać ich na taksówkę, ale kierowcy boją się ich zabierać. Dlatego, że są fanatyczni i mogą być niebezpieczni. Nawet rząd ma z tak zwanymi settlersami (osadnikami) kłopoty. A oni czują, że mają do tej ziemi prawo, historyczne i moralne, jako zadośćuczynienie za to, jak ich naród był w świecie traktowany. Z drugiej strony mamy Beduina od wieku wypasającego na tych ziemiach owce. Teraz nie ma czym ich napoić, bo władze Izraela zasypały mu studnie lub nakazały rozbiórkę namiotu, w którym mieszka.
Jestem tu tylko gościem, ale czyim gościem jestem w tym kraju?