Przedstawiam cztery sposoby na wplatanie refleksji uczniowskiej w nauczanie i uczenie się podczas lekcji. Sposoby można wykorzystać na każdym poziomie nauczania i na każdym przedmiocie. Te cztery sposoby zaprezentują na przykładach matematycznych, ale łatwo dostosować podobne na innym przedmiocie.
Są to
- Który element nie należy?
- Który element należy?
- Myślę, zauważam, zastanawiam się
- Kategoryzacja
Dla wielu uczniów matematyka to przedmiot, w którym każde pytanie ma jedną (i tylko jedną) poprawną odpowiedź. Jeśli uczeń zostanie zapytany: „Ile to jest dwa plus dwa?” jedyną akceptowalną odpowiedzią jest „Cztery”. Lepiej zadać uczniom pytanie: „Dlaczego dwa plus dwa równa się cztery?” Takie pytania może mieć różne odpowiedzi. Ale przede wszystkim zachęca do refleksji i nie jest obciążone strachem przed pomyłką.
Pytania otwarte przenoszą koncentrację ze sprawdzania i oceniania na uczenie się.
Zamiana pytań zamkniętych na pytania o uzasadnienie nie jest trudna. Na przykład pytanie zamknięte – „Jaka jest suma miar kątów wewnętrznych trójkąta?” można zamienić na – „Dlaczego uważasz, że suma miar kątów wewnętrznych trójkąta zawsze wynosi 180 stopni?”.
W refleksji mogą pomoc cztery strategie:
Który element nie należy?
Podajemy uczniom cztery elementy i pytamy ich, który z nich nie pasuje do reszty i dlaczego? Takie zadanie pomaga uczniom znaleźć podobieństwa i różnice. Każda odpowiedź ucznia może być dobra o ile jest właściwie uzasadniona.
Na przykład podajemy uczniom liczby 22, 33, 44 i 50 i pytamy, która liczba nie pasuje do tego zestawu. Jeden uczeń może dojść do wniosku, że 50 nie należy, ponieważ jest to jedyna liczba niepodzielna przez 11. Inny może również wskazać 50, ale z innego powodu: jest to jedyna liczba z dwiema różnymi cyframi. Trzeci uczeń może dojść do wniosku, że 33 nie pasuje, gdyż jest to jedyna nieparzysta liczba. Dzięki tym odpowiedziom sięgamy do pojęcia podzielności liczb, parzystości i postaci liczby dwucyfrowej. Szukając odpowiedzi uczniowie angażują się bez obawy, że się pomylą.
Zadania mogą dotyczyć liczb, wykresów, figur geometrycznych, każdego działu matematyki.
Który element należy?
Innym wariantem poprzedniej strategii może być przedstawienie uczniom dwóch zbiorów i zapytanie, który z elementów drugiego zbioru można zaliczyć do elementów zbioru pierwszego.
Na przykład zbiór A: 11, 17, 31 i B: 34, 3, 104.
Odpowiedzi uczniów mogą być rozmaite, ale tym zadaniem możemy uczniów przybliżyć do pojęcia liczby pierwszej.
Myślę, zauważam, zastanawiam się
Przedstawiamy uczniom grafikę związana z matematykę i prosimy, aby zapisali:
Myślę… , zauważam… , zastanawiam się… ,
Na przykład pokazujemy uczniom cztery kubki z napojami oznaczonymi nazwami: mały, średni, duży, bardzo duży i z podpisanymi pod kubkami cenami: np. mały – 8,25; średni 9,00; duży 10,75 i bardzo duży – 11,50. Uczniowie proszeni są o zapisanie: Co myślisz? Co zauważasz? Nad czym się zastanawiasz?
Uczniowie mogą zastanawiać się nad porównaniem pojemnością napoju z jego ceną, mogą rozpatrywać co się bardziej opłaca kupić grupie uczniów lub ile powinien kosztować napój bardzo mały lub bardzo, bardzo duży itp.
To zadanie nie ma jednej prawidłowej odpowiedzi i zachęca do indywidualnych poszukiwań.
Kategoryzacja
Pokazujemy uczniom szereg obiektów i prosimy ich o umieszczenie ich w zdefiniowanych przez nich kategoriach.
Na przykład obiektami mogą być różne bryły w różnych kolorach i w różnej wielkości. Uczniowie mogą zrobić kategorie koloru, wielkości, rodzaju (np. ostrosłupy i wielościany) itd.
Znowu nie ma właściwej odpowiedzi, każda jest dobra, a ich analiza ujawnia różne pojęcia geometryczne.
Korzystałam z artykułu Anthony Persico
https://www.edutopia.org/article/2-ways-encourage-reflection-math-concepts?utm_content=linkpos8&utm_source=edu-legacy&utm_medium=email&utm_campaign=weekly-2021-07-07
