Jak zmieniać 2

Zadziwiające jak w różny sposób traktuje się edukację w szkole i edukację dorosłych. Tak zwane warsztaty dla dorosłych są często prowadzone przez dwóch trenerów i mają tylko 16 uczestników (to podobno optymalna liczba).
Dwóch trenerów nikogo nie dziwi, a dwóch nauczycieli i owszem.
Z tymi opłatami nie byłoby dwukrotnie, jeśli zwiększyłoby się pensum takich lekcji prowadzonych podwójnie. Ale oczywiście koszty byłyby, ale może lepiej niż tablica interaktywna w każdej klasie?
Też myślę, że można jak Finowie przesunąć pieniądze z nadzoru na doskonalenie. A wiadomo, że najlepsze doskonalenie nauczycieli odbywa się w małych grupach profesjonalistów.
D

No właśnie, warto by wiedzieć. Na świecie robi się tego typu badania. U nas jakoś nie.
Znam badania, które cytował Dylan Wiliam, a dotyczące porównania 3 interwencji:
1. Zwiększenie wiedzy przedmiotowej u nauczycieli
2. Zmniejszenie liczebności klas
3. Stosownie oceniania kształtującego
OK zwycięża całkowicie i efektami w nauczaniu i kosztowo.
Ale to nie jest ten wybór o którym mówimy.
Ja osobiście zdecydowanie wolę drugiego nauczyciela niż zmniejszenie liczby uczniów w klasie. Dlatego, że ten pierwszy pomysł pomaga profesjonalizować i doskonalić zawód nauczyciela.
U nas nauczanie jest prywatną sprawą nauczyciela i nie ma kultury współpracy, bardzo potrzebnej, wręcz niezbędnej przy profesjonalizacji.
To byłby wielki krok w kierunku otwarcia drzwi klasy
Zajęcia poza lekcyjne, to inna sprawa. Złożony problem, bo zależy od zasobów nauczycielskich, nie tylko od pieniędzy. Organizacja szczególnie na wsiach bywa też trudna.
D

Xts
Bardzo ważny aspekt!!!!
Różnice pomiędzy rzeczywistością miejską i wiejską. Mówiła o tym Pani Królikowska na Kongresie Obywatelskim. Zupełnie to inaczej widać z tych dwóch perspektyw. To chyba temat na osobny wpis. Decydenci widzą raczej sprawę z perspektywy Warszawy, a ona nie daje się uogólnić. Choćby Pana przykład z 3zł. Na wsi za to wycieczki w czasie lekcji nie są problemem i nawet żabę na lekcji można dotknąć.
I gdybyśmy teraz optowali za lekcjami w terenie, to nie byłoby to wykonalne w mieście.
Z tymi lekcjami wspólnymi w różnych szkołach, to już Pan przeleciał.
Rzeczywistość na razie jest taka, że nauczyciele nie obserwują swoich lekcji wzajemnie, nie rozmawiają ze sobą na temat metod dydaktycznych i wychowawczych. Każdy sam sobie sterem. Czasami tylko organizowane są lekcje pokazowe, ale wiemy też, że nie są często prawdziwe. Lekcje pokazowe są po to, aby pokazać, a nam zależy na tym, aby skorzystać.
D
D

Znalazłam cytat:
G. Dryden, J. Vos – „80% zdolności do nauki rozwija się w pierwszych ośmiu latach życia”.
G. Vico – „Wszystko, co najważniejsze dla życia człowieka odbywa się do 6 roku życia”.
I po polsku -„Czego Jaś…”

Koncepcja ma same zalety, które w pełni uzasadniają nawet znaczące zwiększenie wydatków na oświatę, ponieważ wydatki te zwróciłyby się wielokrotnie. Ale jak każda reforma pomysł będzie miał zagorzałych przeciwników. Będą to tacy dyrektorzy i nauczyciele, którzy rolę szkoły widzą jako miejsce, gdzie uczeń musi się przede wszystkim nauczyć podporządkowywać władzy, którą reprezentuje nauczyciel, bez względu na to, czy za tą władzą stoi jakakolwiek racja. Takie relacje wygodniej budować w systemie jeden nauczyciel-klasa, beż żadnych postronnych świadków, jak to ma miejsce obecnie. Ciekawe, jak tacy nauczyciele przyjęli by pomysł nagrywania każdej lekcji i archiwizowania nagrań, na wypadek gdyby którakolwiek strona, uczeń lub nauczyciel, zgłosili niestosowność postępowania drugiej? Technicznie możliwe, a realizacja pewnie o wiele tańsza niż system bramek na drogach do pobierania opłat od TIR-ów.
Niestety, wzorce modelu relacji opartego na podporządkowaniu idą z samej góry, ze szczytów władzy, a stosujący je nauczyciele mogą mieć nawet dobre intencje. Jakie bowiem szanse na karierę w korporacji, administracji, polityce, hierarchii kościelnej, wojsku czy różnych sitwach zawodowych ma ktoś, kto krytycznie ocenia poczynania zwierzchników i został w szkole przyzwyczajony do dyskutowania na temat ich poglądów?

„Bardzo często dwie nauczycielki „uczące” w tej samej grupie dzieci, zachowują się skrajnie różnie: jedna autokratycznie porozumiewa się z dziećmi, druga „demokratycznie”; Każda „robi swoje, po swojemu”. Czeka na „swoją kolej”. Ma swój plan edukacji dzieci.”
Pani Janino, świetnie Pani ujęła jedną z najboleśniejszych słabości naszej oświaty. Jest to zjawisko złe w sposób dwojaki. Po pierwsze jest to choroba, która toczy ciało nauczycielskie po cichu, „bezboleśnie”. Nie zwracamy na nią naszej uwagi bo nie mieści się w polu głównych działań: plany, sprawozdania, oceny, testy, wyniki, dyscyplina. Po drugie jest to temat tabu w pokoju nauczycielskim i na wywiadówkach. Jeżeli rozmawia się o nim, to tylko po cichu, prywatnie, w pełnej poufności.
Problem dotyczy każdego poziomu edukacji: od przedszkola do liceum. Każdy pracuje tak jak potrafi, lubi i chce, czyli wolnoć Tomku w swoim domku.
Mam zamiar napisać szerzej o tej sprawie na moim blogu.

Pani Nino
Zgadzam się, że bardzo ważne jest wczesne kształcenie. Myślę, że szczególnie dlatego, że jest nieuświadomione przez uczącego. Zapada w dziecko samoczynnie i głęboko. Starsze dzieci potrafią wybierać, nie zgadzać się i poradzić sobie np ze złym nauczycielem. Małe nie i niesie to potem przez całe życie.
Drugi nauczyciel przydałby się na każdym etapie kształcenia.
D

Panie Witoldzie
Tak myślę, że pomysł nie każdemu z nauczycielowi spodobałby się, więcej – mało któremu.
Przecież taki drugi to może być szpieg dyrekcji, oceniający ekspert itp.
Rozpowie potem, że sobie nie radzę.
Jak jestem sam, to mogę nic nie robić, rzucę podręcznikiem i niech się uczą. Nie muszę się w ogóle przygotowywać, mogę iść „z marszu” na każdą lekcję. A taki drugi nie dość , że będzie wymagał planowania, to jeszcze omawiania – po lekcji.
I to wszystko za te marne grosze?
Przepraszam, że mi się tak ulało na kolegów.
W sumie to rozumiem, jak trudno jest nauczać, jaka jest to wymagająca praca.
Ale jestem przekonana, że zaangażowanie w nią czyni ją lżejszą i satysfakcjonującą.
D

Wiesławie
Z dobrych pomysłów korzystają otwarci ludzie. I potem mają sukcesy.
My w CEO w programie RUN mamy nadzieję, że dobry przykład idący od pracy nauczycieli w grupach Pomocnych Przyjaciół rozszerzy się najpierw na szkołę, a potem może też na inną szkołę. I jesteśmy gotowi cierpliwie czekać.
Danusia

Sceptycznie podchodzę do tego pomysłu. Raczej zapisałbym go w fullanowskiej kategorii wrong drivers – technology gadgets.
Takie podejście nie pozwala na większość z wypunktowanych przez Panią (i innych) pożytków z lekcji tandemowych. Ma też dwie koszmarne wady:
– daje uczniom przekaz: nasz nauczyciel jest suflowanym z zewnątrz gamoniem, który sam by sobie nie poradził;
– (wiem z własnego doświadczenia jak to jest trudne – nie opanowałem tej umiejętności) bardzo trudno jest mówić w spójny, nieprzerwany sposób, gdy w uchu brzęczy słuchawka. To jest jedna z najtrudniejszych rzeczy do opanowania przez np. dziennikarzy TV – którzy często zacinają się albo łapią za ucho i przerywają wypowiedź, gdy reżyser im coś podpowiada słuchawką.

Popieram pomysł uczenia w duecie.
Udało mi się pewnego razu namówić do współpracy nauczycielkę języka hiszpańskiego. Efektem była lekcja prowadzona przez fizyka i iberystę w klasie II gimnazjum z sekcją dwujęzyczną z językiem hiszpańskim. Taki trochę CLIL, o którym prawie nie wiedzą nic nauczyciele przedmiotów i języków w Polsce.
Lekcja dotyczyła powtórzenia wiadomości o pracy i mocy ze szczególnym zwróceniem uwagi na pochodzenie jednostek czyli niutona, dżula i wata. Oczywiście fizyk ćwiczył fizykę, a następnie iberysta wprowadził ćwiczenia prezentujące życiorysy trzech panów Newtona, Joule,a i Watta i na tej bazie uczniowie np. utrwalali stosowanie czasu przeszłego Indefinido (który aktualnie był tematem zajęć językowych), poszerzali słownictwo, między innymi o to „fizyczne”. Podsumowaniem był krótki test sprawdzający umiejętności zarówno z fizyki, jak i języka napisany z dobrymi efektami.
Jeśli mam taką możliwość to zapraszam praktykantki z języka hiszpańskiego na choć jedną lekcję fizyki i proszę o przygotowanie ćwiczeń językowych, ale dotyczących np. prawa Archimedesa itp. Fizykę studiuje coraz mniej osób i jakoś nie docierają na praktyki do mojej szkoły 🙁 a iberystyka cieszy sie większym zainteresowaniem no i ze względu na sekcję dwujęzyczna łatwiej jest zdobyć właśnie takiego współpracownika na lekcję. Pierwszej reakcji raczej nie muszę Państwu opisywać, gdyż jednak większość osób studiujących przedmioty humanistyczne ma znany wszystkim stosunek i doświadczenia z uczenia się przedmiotów ścisłych. ALE… wszystko zależy od rozmowy i przedstawienia swoich oczekiwań. Jeśli wyjaśnię o co chodzi, udostępnię materiały do fizyki w języku hiszpańskim (który na szczęście sama też znam, więc mi łatwiej) nagle otwiera sie przed językowcami nowy świat możliwości, o którym nie myśleli. Bo konia z rzędem temu kto wskaże nauczyciela języka obcego, który sam wprowadzi słownictwo dotyczące astronomii czy innych tematów, które interesują uczniów gimnazjum, a które to słownictwo otworzyłoby uczniom nowe OKNO NA ŚWIAT nauki, które ułatwiłoby im bardziej świadome oglądanie filmów z doświadczeniami np. na serwisie youtube czy próby oglądania programów o nauce ale w oryginale. Wiem, że język techniczny nie jest łatwy, ale to zdaje się przez to, że go sie w ogóle nie bierze pod uwagę w nauczaniu szkolnym i nie przyzwyczaja uczniów od początku, że nauka to nie tylko własny język ale przede wszystkim współpraca pomiędzy naukowcami z różnych krajów.
PRZEDMIOT+JĘZYK=WSPÓŁCZESNA NAUKA to taki mój prywatny pogląd, mam nadzieję że nie odosobniony. Inne spojrzenie na temat. Ale do tego potrzebny jest tandem o którym mówi tytuł Jak zmieniać 2.
Ciekawa jestem co Państwo o tym myślą?

Hm…
Z tym czytaniem fizyków po hiszpańsku to jakoś ciężko. Spróbuję znowu wrócić do tematu, bo łatwiej znaleźć fizyka niemiecko, anglo, franko, włosko, rosyjsko-języcznego niż hiszpańsko- języcznego o znaczącym wpływie na bieg nauki i historii. Może to ten upał rozleniwiał umysły Hiszpanów? Zakładam jednak, że to moja niewiedza w tym temacie. Więc obiecuję odrobić prace domową 🙂 to taki mini-projekt tym razem dla nauczyciela.
Ja oczywiście nie tylko wprowadzam elementy języka hiszpańskiego na swoich lekcjach fizyki. Na poczatku to był jednak język angielski i prosze sobie wyobrazić jakie było zdziwienie uczniów, wszystkich bez wyjątku, gdy dowiadywali się i wciąż dowiadują o pochodzeniu symboli zastępujących wielkości fizyczne oraz o pochodzeniu nazw jednostek. Angielski, a przy okazji hiszpański, jest niezastąpiony. I nawet słabi uczniowie szybko kojarzą, że czas to t bo time, że siła to F bo jest RAF (czyli Królewskie Siły Lotnicze), że natężenie prądu elektrycznego to I bo intensity ( po polsku intensywność) i tak dalej. Jeśli podczas rozwiązywania zadania nie pamiętają symbolu to pytam jak to będzie po angielsku albo po hiszpańsku i za chwilę mam wpisana odpowiedź. To sa podpowiedzi, ale nie wprost, więc się z nich łatwo rozgrzeszam 🙂
Namawiam też usilnie jedną anglistkę, aby w jednym z numerów gazetki w języku angielskim zagościł temat przedmiotów przyrodniczych. No nie wiem, np. numer o astronomii, albo o tym po co człowiekowi chemia w zyciu codziennym? Przecież uczniowie mogą przygotować prosty zyciorys naukowca. Moga poszukać ciekawostek z jego zycia i pracy naukowej. Moga ułożyć quiz czy krzyżówkę o nauce. Mogą przeprowadzić wywiad z jakimś naukowcem np. z Marią Skłodowską -Curie czy z Heweliuszem, wiem że to „zaoczny” wywiad, ale dużo łatwiejszy niz wywiad na żywo, a jak mobilizujący różnorako ucznia. Jestem znudzona tym ciągłym nastawianiem sie językowców na mówienie o hobby i kulturówce i przysłowiowej pogodzie.
Nawet jeśli ja znam jakiś język obcy to proszę wyobrazić sobie jakie to jest wyzwanie na jednej godzinie w tygodniu uczyć 30 osób fizyki i to samych Polaków i wplatać w to wszystko elementy języka obcego.
A językowcy wcale się nie kwapią do współpracy, bo ich wspomnienia z lat szkolnych są takie a nie inne, czyli mało pozytywne (myślę oczywiście o ma-che-fi-m :-))
P.S. Moją pracę z uczniami w klasie I gimnazjum zaczynam zawsze od wyjasnienia, że fizyka jest nauką interdyscyplinarną w związku z tym mają się nie dziwić, że:
1. mówią i piszą, a to nie język
2. liczą a to nie matematyka
3. rysują a to nie plastyka
4. wykonuja doświadczenia i podają instrukcje i przepisy a to nie kuchnia
5. szukają maszyn prostych w człowieku a to nie biologia
6. mówią o budowie atomu, dysocjacji i jonach, a to nie chemia
itd
I może przez ta interdyscyplinarność nauczyciele fizyki mają szersze spojrzenie na świat
i dlatego mają szansę być motorem postępu
nie tylko w oświacie!

do wypowiedzi zainspirowała mnie wypowiedź Pani Janiny Huterskiej- Góreckiej
>>Bardzo często dwie nauczycielki „uczące” w tej samej grupie dzieci, zachowują się skrajnie różnie: jedna autokratycznie porozumiewa się z dziećmi, druga „demokratycznie”; Każda „robi swoje, po swojemu”. Czeka na „swoją kolej”. Ma swój plan edukacji dzieci.<<
Zgadzam się z powyższym stwierdzeniem pod warunkiem – zamiast określenia "bardzo często" – użyłabym słów "zdarza się".
Przedszkola mają znakomite pole do realizowania proponowanych przez Państwa idei. I – nie wyobrażam sobie braku współpracy przedszkolanek prowadzących tę samą grupę. Ona jest konieczna już na etapie wspólnego urządzania sali, następnie planowania pracy, obserwacji dzieci – prowadzenia ich, analizowania, formułowania wniosków, aż po to, co bywa najczęściej na zewnątrz widoczne – przygotowanie uroczystości przedszkolnych i występów dzieci.
Temperamenty i style pracy nauczycielek pracujących w grupie – i ich odmienność jako korzyść dla dziecka, a nie wyłącznie działanie destrukcyjne – to temat na osobne rozważania. I skorzystamy z niego w "Czasie na przedszkole".
Wiem – i napawa mnie to niezmiennie zdumieniem – że nie wszędzie tak jest. Fatalnie, że dyrektor takiego przedszkola – w którym nauczycielki nie współpracują (np. każda osobno pisze "swoją" część planu, jedna "robi Gwiazdkę" druga Dzień Matki itp.) – nie zmienia złych praktyk prowadzenia pracy. Ma przecież konkretne uprawnienia jako pierwszy "organ nadzoru" I może – dając osobisty przykład i będąc formalnym liderem – we współpracy z nauczycielami – dokonać jakościowej zmiany.
Pracowałam sama z dyrektorami. Mam też szerokie nauczycielskie kontakty – prowadząc regionalny oddział pewnego nauczycielkami stojącego stowarzyszenia oraz szkolenia dla nauczycieli.
I niewielu – bardzo niewielu jest dyrektorów, którzy traktują swoje godziny dydaktyczne w oddziale przedszkolnym jako miejsce własnej pracy nauczycielskiej. We współpracy z nauczycielką – w naturalny w tym momencie sposób wiodącą. Bywa ona najczęściej (to piszę z pełną odpowiedzialnością) – absolutnie w pracy z grupą sama. Musi wypracować sobie sposoby organizowania tej pracy, aby mieć możliwość zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa, realizacji programu, sporządzania dokumentacji. Rozumiem takie działania, i jeśli są w interesie dzieci – nie potępiam ich.
W pełni natomiast popieram dalszą część Pani wypowiedzi. Model grup różnorodnych wiekowo, osoby wspierające nauczycielki – nawet bezzarobkowo – wolontariusze, praktykancie, stażyści, wreszcie Rodzice – marzy mi się taka współpraca. Ale – Sanepid nie pozwoli 🙂
Trudno sugerować mi lub oceniać rozwiązania dotyczące kolejnych stopni edukacji – o których dyskutują Państwo powyżej.
Ale gdy wiele lat temu czytałam "Rewolucję w nauczaniu" – zapoznając się z kolejnymi opisami cudownych, niebywałych rozwiązań prezentowanych przez autorów – przy wielu nie mogłam się oprzeć wrażeniu: cóż w tym takiego niezwykłego? Przecież my tak pracujemy w przedszkolu 🙂

I znów zgodzę się z Danusią… Optujmy za szkołą dla 6-latków, bo to implikuje darmowe/obowiązkowe przedszkole dla wszystkich 5-latków! I – choć nie znoszę PSL – muszę zgodzić się z ich ideą darmowych przedszkoli dla wszystkich chętnych.
Problem „wyrównywania szans” widać jeszcze ostrzej na wsi. W miastach i tak większość dzieci chodzi do przedszkoli, a nawet jeśli nie, to ma sensowniejszych rodziców, opiekunów i jakieś otoczenie społeczne. Na wsi natomiast można spotkać cztero- pięcio-latka, który ledwo umie mówić – jego otoczenie społeczne to kury, podwórzowy pies i rodzice analfabeci. Ono ledwo umie mówić, podczas gdy jego rówieśnicy z „dobrych domów” sami czytają już książeczki i mają dziesięciokrotnie większy zasób słów.
Niestety w wiejskich gminach samorządy są (zazwyczaj) jeszcze mniej chętne to dofinansowywania przedszkoli niż w miastach. A rodzice jeszcze mniej chętni do płacenia nawet niskich opłat.
Może rozwiązaniem są jakieś tańsze formy para-przedszkoli? Nie związane tak ostrymi rygorami, programem, Kartą Nauczyciela, ale jednak cywilizujące te wiejskie dzieci?