AUU! To boli. Większość ludzi nie lubi konfliktów i unika ich w życiu osobistym i w pracy. Istnieją dwa powody, dla których ludzie unikają konfliktów — brak umiejętności ich rozwiązywania i niechęć do silnych emocji towarzyszących konfliktom. Konflikt zwykle wywołuje uczucie frustracji, złości, urazę lub poczucie winy. Boimy się okazywania i przyjmowania takich emocji i to niezależnie, czy jesteśmy, dyrektorem, nauczycielem, czy uczniem.
Agresja, Unikanie, Uspakajanie – nieskuteczne strategie radzenia sobie z konfliktami.
Odpowiedzialność za podejmowanie prób rozwiązywania konfliktu leży po stronie przełożonego. W sytuacji szkolnej – w konflikcie nauczyciel uczeń – odpowiedzialność leży po stronie nauczyciela; a w konflikcie nauczyciel – dyrektor, po stronie dyrektora.
Przyczyny trwających i nierozwiązanych konfliktów leżą przeważnie w zaniechaniu wcześniejszej rozmowy na ich temat. To nie konflikt jest problemem, ale złe nim zarządzanie. Konflikty są trudne, gdyż wymagają samoświadomości i wzięcia odpowiedzialności za własną interpretację i postrzeganie sytuacji oraz za własny wybór. Przeważnie uznajemy, że problemem jest druga osoba, a nie my. W konflikcie nauczyciel uczeń uznaje się najczęściej „winę” ucznia. Jeśli wszystko jest winą kogoś innego lub jeśli te same problemy ciągle się powtarzają, to istnieje duża szansa, że może my źle postrzegamy sytuację. Kiedy obwiniamy kogoś, koncentrujemy się na tym, co jest poza nami. Jeśli weźmiemy choć trochę odpowiedzialności na siebie, to skoncentrujemy się na kolejnych krokach i wyborach dróg rozwiązania konfliktu.
Są trzy zachowania, które są dysfunkcyjne dla rozwiązywania konfliktu: unikanie, uspakajanie i agresja.
- Osoby unikające wiedzą, że nie lubią konfliktów i przyznają się do tego. Wybierają wygodę ponad byciem odpowiedzialnym. Mają nadzieję, że konflikt sam się rozwiąże.
W konflikcie nauczyciel uczeń unikanie, polega na niepodejmowaniu tematu z nadzieją, że konflikt sam zniknie.
- Osoby uspokajające mówią innym ludziom to, co te osoby chcą usłyszeć. Uspokajający mówią „tak”, kiedy chcą powiedzieć „nie”, a „dobry pomysł”, gdy wiedzą, że pomysł nie zadziała. Sprawa wiąże się z pragnieniem bycia lubianym, nawet jeśli jest to kosztem wartości i celów. Takie osoby przeważnie mają też trudność z podejmowaniem decyzji.
W konflikcie nauczyciel uczeń, to uczeń najczęściej przyjmuje postawę – na wszystko się zgadzam.
- Agresja obejmuje zachowania, takie jak okazywanie niechęci, milczenie, insynuacje, sarkazm, uprzedzenie, wyzywanie, podnoszenie głosu, i przemoc.
W konflikcie nauczyciel uczeń, zwykle nauczyciel atakuje ucznia i nie dopuszcza do wygłoszenia przez niego zdania.
Wszystkie te trzy postawy są unikaniem rozwiązywania konfliktu.
Umiejętności rozwiązywania konfliktów trzeba się uczyć, najlepiej przyglądając się osobom, które potrafią sobie radzić z konfliktem. W szkole dużo zależy od dyrektora, z niego będą brać przykład nauczyciele rozwiązując konflikty z uczniami lub rodzicami.
O pułapkach trudnych rozmów możesz przeczytać w poprzednim wpisie: https://oknauczanie.pl/pulapki-trudnych-rozmow.
Korzystałam z rozmowy Rogera Dean z Marleną Chism
