Ten wpis złożony jest z dwóch części. Pierwsza dotyczy znalezionych przeze mnie artykułów na temat ChatGPT, a druga – co na ten temat sądzi samo ChatGPT.
Nie jestem specjalistką od sztucznej inteligencji, ale widzę, że coś się zmienia, dlatego postaram się Wam przekazać, co piszą na ten temat w świecie edukacyjnym. ChatGPT, który został opracowany przez firmę o nazwie Open AI, pobudził dyskusję nad sensem sprawdzianów. Zaczęto zadawać pytania typu: „Czy mają sens wypracowania, które mogą być napisane przez ChatGPT?”; „Czy nie możemy już używać komputerów ani tabletów w szkole?”; „Jak nauczyciele będą kontrolować pracę uczniów?” itp.
Nikt nie wie, dokąd zmierzamy. Niektórzy twierdzą, że w konsekwencji komputery przejmą władzę i będzie ogólne bezrobocie, inni uważają, że jest to wspaniałe narzędzie, które będzie miało niesamowite, konstruktywne zastosowanie, np. w zmniejszaniu dysproporcji społeczno-ekonomicznych, lepsze przewidywanie klęsk żywiołowych, poprawianie edukacji itp.
Przed dyrektorami i nauczycielami rysuje się konieczność zapoznania się z tą nową technologią i wzięcia jej pod uwagę w nauczaniu. Nie można szukać ratunku przed nowościami w starych schematach. Pamiętamy, jaki był opór przed używaniem kalkulatorów, teraz stoimy przed AI, które jest wyspecjalizowanym kalkulatorem dla nauk humanistycznych.
Myron Dueck przedstawia kilka sposobów, na dziś, jak szkoły mogą zacząć dostosowywać, integrować i być może bawić się tą nową technologią.
- Nie zabraniajmy.
Kuszące jest zakazanie tej technologii w szkole. Ale zakaz będzie niezwykle trudny do zrealizowania. Technologia się rozwija w niesamowitym tempie, i zakazy mogą za chwilę okazać się łatwe do ominięcia. Na przykład Microsoft zamierza osadzić dodatkowe narzędzia AI w programie Word. Po drugie, mamy ograniczone zasoby do kontrolowania. Po trzecie nie możemy odwrócić się od rozwijającej się na całym świecie technologii. Uczniowie potrzebują nauczycieli, którzy pomogą im wykorzystywać z pożytkiem nową technologię.
- Rozmawiajmy o tym.
Przypomnijmy sobie, jak trudno przychodziło nam wprowadzić zmiany w nauczaniu. Na przykład umożliwianie uczniom poprawiania prac, zaniechanie oceniania prac domowych, przekazywanie uczniom celów i kryteriów sukcesu.
Takie zmiany napotykały na opór. Okazywało się wtedy, że najlepiej wprowadzać zmiany razem z uczniami i pytać ich, jak to pomaga im się uczyć. Podobnie może być ze sztuczną inteligencją. Sprawa polega na zmianie podejścia do nauczania zarówno przez nauczyciela, jak i uczniów. Jeśli nauczanie ma sprawdzać rygorystycznie wiedzę uczniów (zwłaszcza encyklopedyczną), to jesteśmy na pozycji straconej, ale jeśli nauczanie ma pomagać uczniom w uczeniu się, to można AI wykorzystać w tym celu.
Warto sobie przypomnieć czas pandemii i sposoby na to, aby zapobiegać ściąganiu uczniów. Nauczyciele wymyślali kuriozalne sposoby, a i tak uczniowie znajdywali drogi wyjścia. Rzecz w tym, że jeśli naszym celem jest przyłapanie ucznia na błędzie i ocenienie go, to jesteśmy zmuszeni do stosowania specjalnych środków do zapewnienia samodzielnej pracy ucznia. Praca w to włożona jest pracą daremną. Musimy zmienić cel nauczania – na pomoc uczniom w uczeniu się i przekonać uczniów, że jest to nasz wspólny cel. Przemawianie do poczucia moralności, gdy sami stawiamy przed uczniami zadanie niemoralne, po prostu nie jest w porządku i skazuje nas nauczycieli na porażkę.
Czyli warto podejmować z uczniami rozmowę na temat tego, po co uczęszczają do szkoły i jak można wykorzystać nową technologię oraz jak radzić sobie z jej potencjalnymi zastosowaniami i wyzwaniami.
- Nie oceniajmy plagiatów.
Plagiat nie jest nowym zjawiskiem. Pokolenia uczniów wiedziały, że za każdym razem, gdy praca pisemna jest oceniana stopniem, można poprosić innych, aby wykonali ją za nas lub poszukać podpowiedzi w internecie. Z każdym historycznym skokiem technologicznym, zlecanie prac pisemnych na zewnątrz stawało się coraz szybsze i łatwiejsze.
Być może ChatGPT przysłuży się edukacji, w ten sposób, że okaże się, że wysokiej jakości informacje są łatwo dostępne dla wszystkich, w tym także dla uczniów. Może okaże się, że aby ocenić sprawiedliwie pracę ucznia, będzie musiała ona być wykonana w szkole bez dostępu internetu. A może będzie konieczne zrezygnowanie z prac pisemnych na rzecz innego rodzaju sprawdzania wiedzy, np. tworzenie i prezentowanie filmów, podcastów i prezentacji czy też odpowiedzi ustnych.
Media podają, że ChatGPT ma wprowadzić funkcję, która pozwoli nauczycielom wykryć, czy coś jest napisane przez sztuczną inteligencję. Czyli jest nadzieja na udoskonalenie programu.
- Ćwiczmy refleksję uczniów.
Oceniajmy kształtująco krótkie refleksje uczniów. Czyli przekazujmy uczniom informacje zwrotne do sporządzonej przez nich notatki np. w postaci tak zwanej wyjściówki. Krótka refleksja jest bardziej osobista i można poznać sposób pisania ucznia. Dzięki informacji zwrotnej uczeń dowiadują się, czy spełnił oczekiwania, a nauczyciel wie, co powinien powtórzyć, i jak dalej ma uczniów nauczać. Udzielanie spersonalizowanych informacji zwrotnych pomaga w rozwijaniu umiejętności pisania uczniów oraz buduje społeczność w klasie poprzez poznawanie uczniów przez nauczyciela.
- Wykorzystajmy możliwości sztucznej inteligencji — dla uczniów.
Niezależnie od obaw, jakie żywimy w związku ze sztuczną inteligencją, musimy przyznać, że zostanie z nami i prawie na pewno będzie odgrywać coraz większą rolę w życiu i karierze naszych uczniów. Mając to na uwadze, ważne jest, abyśmy (w bezpiecznych, uporządkowanych warunkach, jakie zapewniają sale lekcyjne) zapoznawali uczniów z technologią i używali jej w sposób, który może znacząco wzmocnić proces uczenia się oraz jego efektywność dla każdego z uczniów.
Istnieje coraz więcej przykładów tego, jak nauczyciele mogą wykorzystać moc sztucznej inteligencji i ChatGPT w nauczaniu.
Kilka przykładów:
Ćwiczenie 1: Wybierz kontrowersyjny temat i poproś ChatGPT o napisanie krótkiego eseju zawierającego odniesienia do źródeł.
Zadanie dla uczniów: Zweryfikuj fakty i odniesienia podane przez ChatGPT. Podaj kontrargumenty.
Wiemy już, że program ma tendencję do popełniania błędów merytorycznych i cytowania niesprawdzonych faktów. Weryfikacja nieprawdziwych wiadomości jest bardzo kształcąca.
Ćwiczenie 2: Daj ChatGPT złożone polecenie.
Zadanie dla uczniów: Wypełnienie pustych miejsc i podanie uzasadnienia i źródeł.
Ćwiczenie 3: Daj jakiekolwiek zadanie ChatGPT.
Zadanie dla uczniów: Poprawienie stylu językowego wypowiedzi, edycja tekstu lub porównanie z artykułem napisanym przez eksperta (z podaniem źródła).
Ćwiczenie 4: Przed sprawdzianem można polecić ChatGPT opracowanie testu do danego tematu.
Zadanie dla uczniów: Wykonanie testu próbnego, celem przygotowania się do sprawdzianu lub analizowanie pytań testu pod kątem ważności.
Ćwiczenie 5: Uczniowie piszą krótką pracę na dany temat, a następnie są one porównywane z produktem ChatGPT. Dodatkowo generujemy przewodnik dla ucznia dotyczący tego, w jaki sposób ma dalej pracować nad swoimi umiejętnościami.
Zadanie dla ucznia: Zadaj dodatkowe pytanie ChatGPT dotyczące przewodnika dla ciebie. Na tej podstawie określ swój kierunek rozwoju.
- Wykorzystajmy sztuczną inteligencję — dla nauczycieli.
ChatGPT bardzo szybko może udzielić pożytecznych odpowiedzi na ważne pytania. Przygotowując się do lekcji i krytycznie analizując uzyskane dane, można wiele skorzystać: ułatwiając i przyspieszając pracę, którą chcemy wykonać.
Dzięki ChatGPT można łatwo i szybko pozyskać informacje, jakie trzeba byłoby z trudem poszukiwać. Autor artykułu przytacza przykład:
- Zapytaliśmy ChatGPT: „Jakie są standardy pisania dla uczniów klasy 4 w Kolumbii Brytyjskiej?” Program wygenerował kilka z nich z przyzwoitą dokładnością.
- Następnie zapytaliśmy: „Czy możesz napisać przykład akapitu klasy 4, który spełniałby te standardy?”
- Program to zrobił, a nawet wyjaśniono, w jaki sposób akapit spełnia określone standardy.
- Następnie poprosiliśmy go o stworzenie quizu wielokrotnego wyboru, aby sprawdzić, czy przeczytany akapit został napisany poprawnie.
- ChatGPT dostarczył cztery pytania i klucz odpowiedzi.
- Na koniec poprosiliśmy o przesłanie otwartego pytania, które pozwoliłoby ocenić głębsze zrozumienie uczniów. To też zostało zrobione. ChatGPT wyjaśnił nawet, dlaczego pytanie sprawdzało zrozumienie.
Nauczyciel może wygenerować (przez ChatGPT) wskazówki dotyczące oceny kształtującej pracy ucznia, co może mu pomoc w ocenianiu.
Kiedy zaczniemy eksperymentować i wyobrażać sobie niemożliwe, to narzędzie jakim jest ChatGPT może znacznie zwiększyć nasze kompetencje: wiedzę zawodową jak też wzbogacić warsztat nauczycielski.
Dziękuję Tomaszowi Pintalowi za korektę i trafne podsumowanie:
Warto na koniec dodać, że sztuczna inteligencja nie jest tworem nowym. Jest ona rozwijana już od około dekady, z tym że obecnie można zaobserwować bardzo duże zainteresowanie tym tematem, a przy okazji także coraz szersze zastosowania z nią związane. Na chwilę obecną największy problem dotyczący narzędzia jakim jest ChatGPT (zwłaszcza w kontekście edukacyjnym) to brak odniesień do źródeł. W praktyce oznacza to, że raz możemy otrzymać znakomitą odpowiedź, zaś innym razem będzie to przysłowiowy strzał w stopę.
Niebawem będziemy mieli jednak znacznie lepsze jak i różnorodne narzędzia bazujące na sztucznej inteligencji, ponieważ dwaj najwięksi konkurenci i zarazem giganci (Google i Microsoft) będą coraz mocniej je rozwijali, chcąc zdobyć jak największy udział w rynku. Im szybciej zatem będzie integrować owe narzędzia z naszą edukacyjną rzeczywistością, tym szybciej będziemy mogli pracować nie tylko efektywnie, ale i kreatywnie. To z kolei pozwoli nam lepiej wspierać rozwój naszych uczniów.
Korzystałam z artykułów:
Myron Dueck
Erik Ofgang
https://www.techlearning.com/news/5-ways-to-teach-with-chatgpt
Zak Cohen
https://www.ascd.org/blogs/leveraging-chatgpt-practical-ideas-for-educators
A poniżej niespodzianka, poprosiłam ChatGPT, o atykuł na temat kłopotów z ChatGPT w szkole, i proszę bardzo w 3 sekundy:
W ostatnim czasie wiele szkół zaczęło korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, takich jak ChatGPT, aby ułatwić nauczanie i ulepszyć proces edukacji. ChatGPT to program, który może odpowiadać na pytania i udzielać wskazówek uczniom, a także pomagać w rozwiązywaniu zadań i problemów. Niestety, niektóre szkoły zgłosiły problemy z wykorzystaniem ChatGPT w klasach.
Jednym z największych problemów związanych z ChatGPT jest to, że nie zawsze udziela on poprawnych odpowiedzi. Odpowiedzi, które udziela ChatGPT, mogą być czasem niejasne lub mylące, co może prowadzić do zamieszania i błędów w nauce. Ponadto, ChatGPT nie jest w stanie zawsze zrozumieć kontekstu pytania, co również wpływa na jakość udzielanych odpowiedzi.
Innym problemem jest to, że ChatGPT jest programem, który działa na podstawie algorytmów i danych, a nie na podstawie doświadczenia i wiedzy nauczycieli. Dlatego ChatGPT może nie być w stanie rozwiązać bardziej skomplikowanych problemów lub udzielić bardziej zaawansowanych odpowiedzi, takich jak te, które nauczyciele potrafią udzielić. Ponadto, ChatGPT nie ma zdolności do personalizacji nauki dla każdego ucznia, co jest ważne dla efektywnego uczenia się.
Wreszcie, ChatGPT może prowadzić do uzależnienia od technologii w szkole. Zbyt częste korzystanie z ChatGPT może prowadzić do tego, że uczniowie będą polegać na programie, zamiast nauczyć się myśleć samodzielnie i rozwiązywać problemy w sposób kreatywny. Ponadto, ChatGPT może prowadzić do zaniku umiejętności komunikacji i interakcji społecznej, które są również ważne w procesie edukacji.
W związku z tymi problemami, ważne jest, aby szkoły korzystały z ChatGPT z umiarem i żeby nauczyciele nadal odgrywali kluczową rolę w procesie nauczania. ChatGPT może być pomocnym narzędziem, ale nie powinien zastępować nauczycieli. Konieczne jest również dalsze doskonalenie programu, aby był bardziej dokładny i skuteczny w udzielaniu odpowiedzi.
Następnie poprosiłam o źródła i dostałam taka odpowiedź:
Niestety jako model językowy nie posiadam możliwości podawania konkretnych źródeł do tego tematu, ponieważ nie mam dostępu do informacji na temat konkretnych szkół, które zgłosiły problemy z ChatGPT. Jednakże, istnieje wiele artykułów i źródeł dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w edukacji, które można znaleźć w Internecie. Można również skonsultować się z nauczycielami, specjalistami od edukacji i szkołami, które korzystają z ChatGPT, aby uzyskać ich opinie i doświadczenia w tej sprawie.
Ps. Obrazek też wygenerowany przez AI
