Wszyscy wiemy, jak wielką i pozytywną rolę może odegrać sport w życiu ucznia, a potem dorosłego człowieka. Pierwsza sprawa to budowanie kondycji i zdrowia młodego człowieka. Znam przypadki, że udział w drużynie piłkarskiej lub możliwość trenowania gimnastyki artystycznej wręcz uratowały komuś życie.
To z jednej strony, ale znam też opowieści, jak brak sukcesów na zajęciach wychowania fizycznego na trwale zniszczył w uczniu wiarę w siebie.
Weźmy na przykład częstą praktykę na lekcjach wychowania fizycznego, gdzie kapitanowie dwóch drużyn wybierają składy. Na końcu zostaje uczeń, którego żaden kapitan nie wybrał. Jeśli dzieje się to często, to takie doświadczenie może zostawić w uczniu trwały ślad.
Zdolności sportowych często nie można wypracować. Dlatego, że dzieci mają ograniczenia fizyczne i często nie mogą ich przekroczyć.
Wszystkim nam się wydaje, że sport jest nierozerwalnie związany z rywalizacją, która niestety nie pomaga w rozwijaniu społecznych i emocjonalnych umiejętności uczniów, a te bardzo będą im przydatne w dorosłym życiu.
Raport sportowy „Sport for All, Play for Life” przeprowadzony wśród uczniów szkół średnich w USA proponuje osiem strategii, które mają pomóc szkołom w rozwijaniu, poprzez sport, społecznych i emocjonalnych umiejętności uczniów. Raport, będący wynikiem dwóch lat badań i wkładu ponad 60 ekspertów, przewiduje szkolny system sportowy, w którym mogą wziąć udział wszyscy uczniowie.
Zdaniem Jona Solomon, dyrektora redakcyjnego Aspen Institute Sports & Society Program, obecny program zajęć sportowych w szkołach średnich nie daje samych tych możliwości wszystkim uczniom. W dużej mierze oparty jest na udziale w zawodach i otrzymywaniu stypendiów, a to wyklucza część uczniów. Celem sportu w szkole powinno być to, aby każdy uczeń, bez względu na swoje pochodzenie czy umiejętności, miał prawo do uprawiania sportu.
W artykule z którego korzystam przedstawiono cztery propozycje, jak można planować zajęcia sportowe w szkole:
- Dopasowanie sportów szkolnych do zainteresowań uczniów
Szkoła powinna poznać zainteresowania uczniów i do tego dostosować ofertę zajęć sportowych. Jay Coakley, socjolog z University of Colorado w Colorado Springs, uważa, że sporty szkolne odzwierciedlają raczej zainteresowania dorosłych. A podejście uczniów i dorosłych różni się. Według raportu Aspen Institute najważniejszym powodem, dla którego uczniowie szkół średnich chcą uprawiać sport, jest uczestnictwo w dobrej zabawie i nawiązywanie nowych znajomości. A to często jest nieobecne w zorganizowanym sporcie w szkole.
W wielu sportach drużynowych, celem trenera jest zidentyfikowanie gracza, który będzie np. rozgrywał, a inni członkowie drużyny będą dla niego tylko tłem.
Raport Aspen Institute sugeruje, aby szkoły wzięły pod uwagę głos uczniów, przeprowadzały coroczne ankiety dotyczące zainteresowania uczniów i ich preferencji sportowych. Ankiety powinny uwzględniać niepełnosprawności uczniów i ich ograniczenia.
- Różne możliwości zabawy
Aspen Institute sugeruje nauczycielom wychowania fizycznego rozszerzenie oferty na programy społecznościowe, takie, jak np. kluby rowerowe, zajęcia jogi, taniec itp.
- Nastawienie na edukację, a nie rywalizację
Trenerzy sportowi często stawiają sobie za cel wygrywanie zawodów. Dlatego koncentrują się na najlepszych uczniach, czasami kosztem innych uczniów, którzy również chcieliby uczestniczyć, ale prawdopodobnie nie osiągną sukcesów.
Trzeba przemyśleć, jaki jest cel szkolnego sportu? Czy chodzi o przygotowanie przyszłych sportowców, czy o zdrowie i uczestnictwo w sporcie, jak największej liczby uczniów.
Według ankiety przeprowadzonej przez Aspen Institute i Utah State University Families in Sports Lab, dzieci przestają uprawiać sport średnio w wieku 11 lat.
Aby temu przeciwdziałać, zgodnie z raportem Aspen Institute, powinno się zadbać o udział wszystkich uczniów w szkole w sporcie.
- Kluczowa rola nauczyciela wychowania fizycznego
Według raportu Aspen, 1 na 3 uczniów uprawia sport z powodu „trenera, który się o mnie troszczy”. Wielu nauczycieli nie zdaje sobie sprawy ze swojej roli i nie wiedzą, jak sport może być pozytywnym doświadczeniem dla uczniów. Ważne jest, aby nauczyciel przedkładał możliwości rozwoju sportowych i zdrowotnych umiejętności nad wygrywanie zawodów sportowych.
Według raportu wielu nauczycieli postrzega swoja rolę jedynie, jako trenerów sportowych. Aspen Institute twierdzi, że powinno się kształcić nauczycieli jako coachów rozwoju sportowego.
Inspiracja artykułem Ariel Gansa
