Tym wpisem, chciałbym rozpocząć na Osi świata cykl artykułów o praktykach, które nie wymagają dużego zachodu ze strony nauczyciela, a są korzystne dla procesu uczenia się.
Odzyskiwanie, w tym wpisie, rozumiane jest jako przypominanie sobie, czegoś, co już wcześniej poznaliśmy. Może to dotyczyć poprzednich lekcji albo czegoś, co poznaliśmy poza szkołą.
Nauczanie i uczenie się to złożone procesy. Odzyskiwanie stanowi klucz do zapamiętywania.
Polecenie zapisania, tego, co zostało zapamiętane nie służy ocenianiu, jest to technika użyteczna w uczeniu się. Jeśli nauczyciel ocenia zawartość notatek ucznia, to blokuje odzyskiwanie przez niego wiedzy. Warto dać uczniom swobodę w przedstawianiu swojej wiedzy. Uczniowie mogą zrobić zwykłą notatkę lub przedstawić to, co pamiętają graficznie (np. przy pomocy mapy myśli).
Autorka artykułu z którego korzystam, autorka książki na ten temat – Sarah McKibben zauważa, że jest to technika prosta i nie wymagających żadnych zmian w programie. Zajmuje ona zwykle tylko kilka minut lekcji.
Dodatkową korzyścią z odzyskiwania jest to, że uczniowie uświadamiają sobie, co wiedzą i czego nie wiedzą, zastanawiają się nad własnym procesem uczenia się.
Przy systematycznym stosowaniu tej praktyki uczniowie zapamiętują treści na dłużej, praktyka pomaga im zapamiętywać pojęcia wyższego rzędu — a nie tylko przypominać sobie fakty. Uczniowie mają również mniejszy stres przy pisaniu testów sprawdzających.
Sarah McKibben uważa, że poprawiają i się wyniki osiągane przez uczniów. Uczniowie odkrywają, że pamiętają więcej.
Nie ma przepisu na stosowanie tej praktyki. Warto sprawdzić, co „działa” na uczniów. Można np. zaczynać lekcję od tak zwanej „wejściówki”, można w trakcie poznawania tematu zrobić stop klatkę przypominającą, a można zastosować techniki podsumowania na koniec lekcji.
Pytania pomocne:
„Czy pamiętasz,……?”
„Co pamiętasz ….?”
„Do czego to jest podobne?”
„Czym się to różni od…..?”
„Do jakiej kategorii można to zaliczyć …?”
Najlepiej, gdy po chwili poświęconej przywoływaniu, połączymy uczniów w pary, aby mogli wzajemnie podzielić się tym, co pamiętają.
Dlaczego nauczyciele rzadko stosują tę praktykę?
Z kilku powodów.
- Jesteśmy przyzwyczajeni do nauczania, w taki sposób, jak nas uczono. Najczęściej naśladujemy naszych własnych nauczycieli i podczas lekcji sami przypominamy uczniom, co było na poprzednich lekcjach lub pytamy o to tylko jednego (przerażonego) ucznia.
- Nie zdajemy sobie sprawy, jak odzyskiwanie jest ważne.
- Nie decydujemy się „tracić czasu” na tę praktykę.
Warto spróbować, przekonać się ile to czasu zajmuje, zauważyć korzyści i wprowadzić jako zwyczaj.
Inspiracja artykułem Sarah McKibben
https://www.ascd.org/blogs/retrieval-practice-one-minute-to-better-student-learning
