Rozmowy o nauczaniu
Propozycja dla nauczycieli. Polega na organizowaniu w szkole rozmów nauczycieli w małych grupach na tematy związane z nauczaniem.
W dalszej części przedstawiamy:
- Na czym propozycja polega?
- Dlaczego warto rozmawiać o nauczaniu?
- Sposób organizacji spotkania.
- Odpowiedzi na pytania dotyczące Rozmów o nauczaniu
- Lista tematów (stan z października 2021 roku)
W innym wpisie pod tytułem „Zwiastuny rozmów o nauczaniu” przedstawiamy opisy do tej pory opracowanych tematów.
- Na czym propozycja polega?
Proponujemy rozmowy w gronie nauczycieli jednej szkoły na tematy związane z nauczaniem. Spotkania prowadzi jeden z nauczycieli, a uczestnikami są chętni nauczyciele z danej szkoły. Warto, aby w spotkaniu uczestniczyły co najmniej trzy osoby, aby mogła wywiązać się dyskusja. Górna granica liczebności spotkania jest tylko ograniczona czasem, gdyż dobrze jest, aby każdy mógł się wypowiedzieć. Zasada jest taka, że myślenie o doświadczenie każdego uczestnika jest ważne i ma wzbogacać innych. Z naszego doświadczenia wynika, że najlepsze są małe grupy (5 – 8 osób) nauczycieli mających do siebie zaufanie. Zakładamy, że spotkanie zaplanowane będzie na najwyżej 1,5 godziny i odbędzie się w dogodnym dla uczestników terminie. Rekomendujemy skontaktowanie się z dyrektorem, razem z nim wybór tematu do rozmowy i zaproszenie go do uczestnictwa w roli jednego z nauczycieli.
Do spotkania na jeden z proponowanych tematów przygotowany jest krótki artykuł, z którym warto, aby uczestnicy zapoznali się przed spotkaniem i propozycja scenariusza spotkania prowadzonego przez lidera. Lider może zmodyfikować scenariusz albo poprowadzić spotkanie według własnego pomysłu.
Dla liderów, którzy wolą prowadzenie spotkania przy pomocy zadawania pytań i dyskusji proponujemy skorzystanie z trzech pytań, choć mogą to być inne pytania.
- Jak treść artykułu koresponduje z moim szkolnym doświadczeniem?
- Jakie moje przemyślenia towarzyszą treści tego artykułu?
- Co z propozycji artykuły lub z wypowiedzi rozmówców mogę/spróbuję zastosować na moich lekcjach?
Kluczowe dla spotkania jest to, że uczestnicy nie maja obowiązku zgodzenia się z treściami artykułu. Mogą mieć różne opinie, a temat ma ich zachęcić do dyskusji.
- Dlaczego warto rozmawiać o nauczaniu?
Aby doskonalić swoje nauczanie, trzeba o nim rozmawiać z innymi nauczycielami, trudno jest bowiem doskonalić je w pojedynkę nie wykorzystując do tego doświadczeń innych praktyków. Dyskutując można poznać zdanie innych, zweryfikować swoje poglądy i zainspirować się pomysłami. Dzięki rozmowie mamy szansę pozostawać zaangażowanymi i mieć większą przyjemność z pracy.
Nauczyciele w szkołach rozmawiają o uczniach, o nowych metodach pracy, ale na ogół nie dzielę się na co dzień własnymi doświadczeniami z innymi nauczycielami. Często przyczyną jest brak czasu. Jesteśmy bardzo zajęci bieżącymi sprawami i nie mamy przestrzeni na dyskusję.
Z drugiej strony oczekuje się od młodego nauczyciela zaraz po studiach, że wie jak należy nauczać i po prostu się z nim nie rozmawia nie wspiera na początku jego drogi nauczycielskiej zakładając, że sam „stanie” się nauczycielem.
Specyfika zawodu nauczyciela polega na ciągłym doskonaleniu, odkrywaniu nowych metod i korzystaniu z doświadczeń innych, a tego nie da się zrobić bez rozmowy .
Dlatego zachęcamy i zapraszamy do rozmów o nauczaniu w gronie nauczycieli pracujących w jednej szkole. Dzięki tym rozmowom można ustalić zwyczaje szkolne, ale również uzyskać poradę, jak dotrzeć do wspólnie nauczanych uczniów.
„Nauczanie wysokiej jakości nie jest indywidualnym osiągnięciem, jest wynikiem kultury współpracy, która napędza nauczycieli by łączyli wysiłki i poprawiali uczenie się uczniów ponad to, co mogliby osiągnąć samodzielnie. Pomysł, że pojedynczy nauczyciel, pracujący samotnie, może wiedzieć i robić wszystko, aby zaspokoić różnorodne potrzeby edukacyjne 30 uczniów każdego dnia w ciągu roku szkolnego, rzadko się sprawdzał i na pewno nie zaspokoi potrzeb uczniów w przyszłości” (Carroll 2009: 13).
- Sposób organizacji spotkania
- Odważny nauczyciel, może lider doskonalenia, zapoznaje się ze zwiastunami spotkań, wybiera jego zdaniem trzy, którymi warto zająć się w szkole. Może dokonać wyboru razem z innymi nauczycielami.
- Lider konsultuje propozycje z dyrektorem szkoły i wraz z nim dokonuje ostatecznego wyboru.
- Lider znajduje wybrany scenariusz rozmowy, z którego może choć nie musi skorzystać.
- Lider zaprasza chętnych nauczycieli na rozmowę na temat, który jest opisany w krótkim artykule. Artykuł pobrany ze strony lider przekazuje chętnym przed spotkaniem.
- Kilku nauczycieli spotyka się na co najwyżej półtorej godziny i omawia tezy z artykułu.
Dla każdego jest miejsce na wyrażenie swojej opinii, zarówno popierającej tezy artykułu, jak i przeciwnej.
- Zachęcamy do pozostawienia komentarza pod artykułem na stronie Rozmów o nauczaniu.
- Odpowiedzi na pytania dotyczące Rozmów o nauczaniu
- Dlaczego spotkanie, a nie warsztat prowadzony przez trenera? – Najlepszym rozwiązaniem na doskonalenie nauczycieli jest rozmowa i wymiana doświadczeń w gronie nauczycieli uczących w jednej szkole. Jeśli spotkanie prowadzi jeden z nauczycieli ze szkoły i jest w nim miejsce na wyrażenie własnych opinii przez uczestników, to atmosfera jest bezpieczna i skłania do krytycznego myślenia i uwzględnienia warunków danej szkoły.
- Dlaczego warto włączyć w działania dyrektora? – Dyrektor jest też nauczycielem szkoły i jego zainteresowanie może pomóc w zorganizowaniu spotkania. Jednak nie jest konieczne włączenie dyrektora, inicjatywa tak zwana oddolna też może być korzystna.
- Dlaczego tylko chętni nauczyciele? – Ta dowolność jest podstawą. Tylko wśród osób chętnych może się rozwinąć wartościowa dyskusja i wymiana doświadczeń.
- Jak liczba uczestników jest najlepsza? – Nie powinno być mniej niż trzy osoby, aby była możliwa dyskusja. Nie może być za duża liczba, gdyż każdy z uczestników powinien mieć możliwość wyrażenia swojej opinii i podzielenia się doświadczeniem. Optymalna liczba uczestników to sześć do ośmiu osób. Jeśli chętnych jest więcej, to warto zrobić dwa lub więcej spotkania na ten sam temat.
- Jak zapraszać uczestników? – Wybór należy do lidera, który zna zwyczaje panujące w szkole, może to być list na tablicy ogłoszeń, może być zaproszenie przez dziennik elektroniczny, może być osobiste zaproszenie, może być zaproszenie ze strony dyrektora szkoły itd. Można też powołać w szkole Klub Rozmów o nauczaniu (KRoN), który spotyka się cyklicznie w określonych terminach.
- Skąd brać tematy do rozmów? – Przygotowaliśmy 27 tematów, ale stale pracujemy nad poszerzeniem oferty. Będziemy uzupełniać materiał zwany – Zwiastuny rozmów o nauczaniu. Można również samemu poszukać inspirującego tematu dotyczącego nauczania i zorganizować spotkanie wokół tego tematu.
- Czy lider może uzyskać wsparcie? – Tak, takiego wsparcia lider może szukać wśród nauczycieli i prowadzić spotkanie wspólnie z innym nauczycielem. Wsparcie można również uzyskać ze strony dyrektora i administracji szkolnej, która może pomoc w organizacji. Lider nie musi mieć doświadczenia trenerskiego, jest jednym z nauczycieli i nie ponosi odpowiedzialności za spotkanie.
- Lista tematów:
- Oczekiwania uczniów
- Jak wpływać na motywację? + wersja online
- Nowy nauczyciel
- Oporny uczeń
- Wprowadzamy OK zeszyt + wersja online
- Kiedy uczeń wie, że się uczy? + wersja online
- Czego się dziś nauczyłeś?
- Dyrektor i jego nauczyciele
- Kreatywny koniec roku
- Sposoby pozyskiwania informacji od uczniów
- Ramy myślenia
- Reguły w szkole
- Uczniowie z lękiem
- Co uczniowie już na dany temat wiedzą?
- Autonomiczny uczeń
- Badania OECD
- Myślenie pojęciowe
- Pytania nauczycieli do uczniów
- Spotkanie z rodzicami + wersja online
- Rola błędu w uczeniu się + wersja online
- Na ile jestem nauczycielem OK w mojej pracy z uczniami?
- Kompromis pomiędzy ocenianiem kształtującym, a oceną sumującą
- Pytania kluczowe jako sposób na zaangażowanie uczniów
- Szansa + wersja online
- Samoocena
- Czego oczekują nastoletni uczniowie od dobrego nauczyciela?
- Błyskawiczna informacja zwrotna
- Zaangażowanie uczniów, a ich potrzeby
